Page 16 - ÖZ BAKIŞ - İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü - Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi
P. 16

Bu tür travmatik olayların psikolojik etkileri, zamana   Son yıllarda nöropsikoloji interdisipliner alanı, insan
           yayıldığından ötürü büyük travmalara göre görünür   davranışıyla beyin arasındaki ilişki konusunda vizyon
           olmayabilir.  Ancak kişileri, etrafındaki insanlardan ve   geliştiren bulgular üretmiştir. Bu bulguların en somut
           kurumlardan soyutlayabilmektedirler. Zaman içerisinde   şekilde görüldüğü alanların başında psikolojik danışma/
           stresin etkisiyle kişiler, ilişki içerisinde olduğu sistemlere   terapi ile öğrenme gelmektedir (Jones, Field ve Russel-
           kendilerini ait hissedemez hale gelebilirler. Bunun en   Chopin, 2017). Nöropsikolojik bulgular, özellikle stres
           somut örneklerinden biri okullardır. Daha doğrusu,   altında beynin daha fazla aktivasyon sergileyen bölgeleri
           öğrencilerin hem ailelerinden miras aldıkları hem de okul   ile öğrenme anında aktif olan bölgeleri ve bu bölgelerin
           sistemi içinde maruz kaldığı travmaların güçlü bir biçimde   birbirleriyle etkileşimi hakkında bakış açımızı
           kendini gösterdiği kurumlardan biridir okullar. Aynı   netleştirecek niteliktedir. Şöyle ki analiz eden,
           zamanda bu tür olayların yol açtığı ruhsal yaraların   problemlere çözüm bulan, karşılaştırmalar yaparak
           görülerek iyileştirilmesinde de okullar büyük bir   mantıksal çıkarımlar geliştiren beyin bölgesi PFK yani
           potansiyele sahiptir. Okul sisteminin bir bütün olarak,   prefrontal korteks olarak adlandırılmaktadır. PFK, bir
           tüm bileşenleriyle her bir öğrenciyi görmesi, her bir   problemi çözmeye, bir konuda karar vermeye çalışırken
           öğrenciyi kapsaması ve gerekli yardımı sunması,   kan akışının dolayısıyla elektrokimyasal aktivitenin daha
           öğrencide güvende olma duygularını inşa edeceği gibi;   yoğun olduğu bölgedir. Aynı kişiler dehşet içeren birtakım
           bununla birlikte psikolojik yaraları iyileştirmenin ilk adımı   video ya da resimlere maruz kaldıklarında yani stres
           olan “psikolojik güvenlik” ya da “terapötik ittifak”   yaşadıklarında; beynin bu bölgesindeki aktivasyonun
           koşullarını da oluşturmaya katkı sağlayacaktır. Başka bir   azaldığı görülmektedir. Stres anında aktivasyonun
           deyişle öğrencinin okulla güvenli ve pozitif bir ilişki   azaldığı bölgeler, öğrenmeden ve bellekten de sorumlu
           kurmasına katkı sağlayacaktır. Çünkü travmatik    olan bölgelerdir. Özetle, yoğun ya da kronik stres yaşayan
           yaşantıların hasar verdiği belki de en önemli yapılardan   öğrencilerin, karşılaştırma, analiz, sentez gibi öğrenme
           biri, insanların dünyayla, diğer insanlarla ve hayatla olan   becerilerinden sorumlu olan bölgeleri yeterince aktif
           bağlarıdır. Dolayısıyla bu bağın yeniden inşa edilmesi ya   halde olamamaktadır. Travma yaşayan, acı çeken beyin,
           da onarılması, travmatik stresin tedavisinde özgül bir   öğrenememektedir.
           ağırlığa sahiptir.





           Bu nedenlerle öğrencilerin travmatik yaşantılarına karşı duyarlı olmak, öğrencilerin sergilediği davranışları travma
           perspektifinden okumak ve okulda bütüncül bir iyilik halini hedeflemek için travmaya duyarlı okul modeli
           önerilmektedir. Travmaya duyarlı okul modelinin amaçları şöyle sıralanabilir:

           1- Tüm okul personelinin ve öğrencilerin travma ve travmatik stres hakkında eğitilmesi

           2- Okulun her kısmının (sınıflar, koridorlar, okul bahçesi, tuvaletler vs.) fiziksel ve psikolojik açıdan güvenli hale
           getirilmesi)

           3- Stresten uzak öğrenme ortamlarının oluşturulması

           4- Öğrencilerin psikolojik olarak desteklenmesi ve güçlendirilmesi

           Bu genel amaçların pratiğe aktarılması, her okulun kendine has dinamikleri üzerinden şekillenebilir. Okullar bu
           dinamiklerine bağlı olarak kendileri için işlevsel olabilecek çeşitli mekanizmalar ve faaliyetleri devreye sokabilirler.









          16 l   Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21