Page 11 - ÖZ BAKIŞ - İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü - Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi

Davranışın kasıtlı ve bilinçli olarak karşı tarafa zarar Zorbalığı yapan ile zorbalığa maruz kalan arasında güç
verme amacı gütmesi, dengesizliklerinin olması gerekmektedir.

Tekrarlanarak devam etmesi

Zorbalık Sadece Fiziksel Yolla Mı Olur?

Zorbalık kendisini sadece fiziksel yollarla göstermez. Akran zorbalığı, fiziksel zorbalığın yanı sıra sözel zorbalık,
ilişkisel zorbalık ve siber zorbalık olarak dört farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır.

Fiziksel zorbalık sıklıkla küçük yaş gurubu çocuklarda görülür. Zorbalığın bu türünde fiziksel güç içeren davranışlar
vardır. Örneğin; itelemek, saç çekmek, tükürmek, yumruk atmak, ısırmak, boğazını sıkmak, oyuncağını atmak şeklinde
görülürken büyük yaş gruplarında ise haraç almak, darp etmek, el hareketleri yapmak, tuvalete kilitlemek şeklinde
ortaya çıkabilir. Sözel zorbalık, lakap takmak, hakaret etmek, alay etmek, bağırmak, dalga geçmek, küfür etmek,
kızdırmak, korkutmak, küçük düşürücü, rencide edici sözler söyleme, kişinin kendisine ve ailesine hakaret etmek gibi
başkalarının duygularını incitme, sözcüklerle ya da hareketlerle özsaygılarını sarsmaktır( İlhan Alper, 2008:14). Fiziksel
zorbalığa kıyasla fark edilmesi daha güçtür. İlişkisel
zorbalıkta amaç sosyal ilişkilere zarar vermektir.
Örneğin sırların bir başka kişiyle paylaşılması,
dedikodular, iftiralar, gruptan dışlamak, oyunlara
dahil etmemek, küsmek, tehdit etmek, küçük
düşürmek gibi davranışlar ilişkisel zorbalık
davranışları arasındadır. Siber zorbalık ise cep
telefonu, bilgisayar, tablet gibi teknolojik araçlar
üzerinden gerçekleştirilir. Diğer zorbalık türlerine
oranla bu zorbalık türünde zorba kimliğini daha
rahat gizleyebilir. Yayılım hızı ve yayılım kitlesi
yüksektir. Ergen yaş grubunda daha yaygın
görülür. Bu zorbalık türüne örnek olarak; uygunsuz
içerek paylaşmak, bir başkasının bilgileriyle hesap açmak, izinsiz fotoğraf-video paylaşmak, sosyal medya üzerinden
kötü yorumlar yapmak verilebilir. Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ile birlikte siber zorbalık en çok karşılaşılan
zorbalık türü haline gelmiştir. Dergimizin bu sayısında bu konuyla ilgili detaylı bilgiler içeren ayrı bir yazıya yer
verilmiştir.

Juvonen ve Graham (2014) fiziksel ve sözel zorbalığı doğrudan zorbalık; ilişkisel ve siber zorbalığı ise dolaylı zorbalık
olarak ifade etmişlerdir. Doğrudan zorbalıkta açık saldırı söz konusudur. Amaç karşı taraf üzerinde hakimiyet kurma
isteğidir ve zorbanın kimliği bellidir. Dolaylı zorbalıkta ise doğrudan saldırı yoktur, dolaylı saldırı vardır. Hedefte kişinin
sosyal ilişkileri bulunmaktadır ve zorbanın kimliği kurban tarafından bilinmeyebilir.

Zorbalık bütün okul tür ve kademesinde görülebilir. Bununla birlikte her yaşta ve her çocuğun başına gelmesi olasıdır.
Akran zorbalığı okulun her yerinde görülebileceği gibi çoğunlukla okulun daha tenha bölgelerinde ve yetişkin
denetiminin olmadığı veya daha az olduğu yerlerde görülmektedir. Akran zorbalığında dört farklı karakter mevcuttur.
Bunlar zorbalığı uygulayan kişi yani “zorba”, zorbalığa maruz kalan mağdur kişi yani “kurban”, hem zorba hem kurban
olan kişi “zorba-kurban” ve olayın dışında bulunan “seyirciler”dir. Seyirciler zorbalığa etkin olarak dahil olmazlar,
uzaktan seyrederler.

l 11
Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi