Page 13 - ÖZ BAKIŞ - İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü - Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi

Bir Çocuk ya da Ergen Neden Zorbalık Yapar?

Konu akran zorbalığı olduğunda genellikle empati kurulan taraf zorbalığa maruz kalan kurban taraftır. Madalyonun
öteki yüzüne bakıldığında, her şeyden önce ‘zorba’ olarak adlandırılan tarafın da bir çocuk olduğu gözden
kaçırılmaması gereken bir durumdur. Bir çocuğun ya da ergenin zorba davranışlar göstermesinin altında yatan
sebepler incelendiğinde oklar çocuğun ev yaşantısına ve ebeveynlerinin çocuğa karşı olan tutum ve davranışlarına
işaret etmektedir. Yapılan araştırmalar zorba davranış gösteren çocukların genellikle; aile içinde şiddete doğrudan ya
da dolaylı olarak maruz kaldığını, ihmal edildiğini, düşük benlik saygısına sahip olduklarını, ebeveyn ve bakım
verenlerin den yeterli ilgiyi almadıklarını, yetiştiği aile ortamında gerekli sınırların koyulmadığını ve tüm bunlara bağlı
olarak empati yoksunluğu, disiplinsizlik gibi özelliklere sahip olduklarını göstermektedir.

Zorba davranış gösteren çocuğun bildiği en iyi iletişim yolu şiddettir. Nasıl iletişim
kuracağını bilmemektedir. Tüm bunlar göz önüne alındığında aslında yalnız olanın
zorba olan çocuk olduğunu söylemek mümkündür. Gürhan (2017) yapmış olduğu
araştırmada zorba davranış gösteren çocuk-ergenlerin daha fazla psikolojik
bozukluklara eğilimli olduklarının ve yetişkinlikte suç işleme eğilimlerinin ise diğer
çocuklara oranla daha fazla olduğunun altını çizmektedir.

Neler Yapılabilir?

Akran zorbalığının önlenmesi için ilk adım farkında olmaktır. Özellikle çocuklar zorbalığı fark etmekte ya da
tanımlamakta güçlük yaşayabilirler. Çocuğu sadece fiziksel olarak değil hem fiziksel hem psikolojik olarak iyi
gözlemlemek, duygularını paylaşması için çocuğa alan tanımak, paylaştıklarını dikkat ve ilgiyle dinlemek, nasihat ve
suçlayıcı konuşmalardan kaçınmak önemlidir. Sözü geçen durumların aksi yönünde davranış ve tutumlar gören çocuk,
maruz kaldığı zorbalığı gizleme eğilimine girebilir. Ayrıca çocuğa rol model olmak hem zorba çocuk bakımından hem de
zorbalığa maruz kalan çocuk bakımından önemlidir.

l 13
Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi