Page 76 - İZMİR AKADEMİ DERGİSİ

MAKALE

MAKALE

NFT:

ŞAHİDİM OLUR MUSUN?

Dr. Mustafa COŞKUN *

Google’da yapılan aramaların ilgi oranlarını takip edebildi- ya da başka bir blok zincir yapısı üzerinde muhafaza edilen
ğiniz Google Trends’e göre, Türkiye genelinde 2021 yılının ve kendi güvenlik kontrol mekanizmaları olan paralardır.
ilk ayına kadar neredeyse hiç arama yapılmayan “NFT İnternet bankacılığıyla da yönetebildiğimiz mevduatları-
nedir?” sorgusu 2021 yılı başından itibaren hızlı bir şekilde mızdan farklı olarak hiçbir zaman ve hiçbir şekilde fiziki
ilgi uyandırmaya başlamıştır (Google, 2022). Sorgunun olmaya cakları kesindir. Bu durumda sanal para (çoğul
temel bir kavramın ne anlama geldiğini arayan bir sorgu token) kavramını anlamak için de blok zinciri teknolojisini
olması, bu kavram ile ilgili toplum genelinde bir tanım bir miktar kavramak gereklidir.
arayışının kanıtı olarak kabul edilebilir. Aynı zaman dilimin- Nasıl kafanız karıştı mı?
de sosyal medya ve video paylaşım platformlarındaki
fenomenlerin de katkısıyla NFT (Non-Fungible Token) Gelin işe en temelinden başlayalım…
kavramı kimileri için merak uyandırırken bu konulara hakim
kimileri için de büyük heyecan duydurmaktadır. İnternetin yaygınlaşması ile birlikte, hayatımızda birçok
fiziki kavram sanal dünyada bir eş değerini yarattı. Çevrimi-
Henüz Türk Dil Kurumu Sözlüğünde yer bulamamış olan çi eğitim, e-ticaret, internet bankacılığı, e-devlet kavramla-
NFT kavramını internet özgür ansiklopedisi Vikipedi yardı- rı bu durumun en iyi örnekleridir. Bu süreçte siber güvenlik
mıyla “Takas edilemez jeton (Non-Fungible Token), dijital tüm bu kavramların en önemli temellerinden birisi oldu.
bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin Kuantum bilgisayarların günümüzde kullanılan en hızlı
yerine geçemeyeceğini onaylayan, blok zinciri adı verilen bilgisayarların bile hızlıca çözemeyeceği kripto algoritma-
bir dijital defterde depolanan veri birimidir” şeklinde ları saniyeler içerisinde çözebildiği gerçeği ile yüzleşen
tanımlayabiliriz. Peki bu tanım yeterli mi? Açıkçası içerisin- teknoloji dünyası da 2008 yılında Blok Zinciri veri tabanı
de teknolojik birçok kavram barındıran bu tanımı anlamak altyapısını tasarladı. Aslında Teknoloji dünyası derken
için önceden alt yapısında bulunan birkaç kavramı daha Satoshi Nakamoto demek daha doğru olur. (Satoshi Naka-
tanımak gereklidir. moto, 2021) Blok zinciri kısaca şöyle çalışmaktadır. Bilgisa-
NFT (Non-Fundible Token) eşsiz ya da diğer bir deyişle yarınızda bir muhasebe defteri tuttuğunuzu varsayın. Eğer
tekil tokendır (NFT, 2021). Tabii bu durumda çoğul token bu defter silinir ya da kaybolursa ne olurdu? Peki bu defter
olduğunu da ortaya koyabiliriz. Bu durumda, kavramımızı iki müfettiş tarafından daha tutulur ve her işleminizde
daha iyi anlayabilmek için “token” kavramından kısaca sizden bağımsız bu müfettişlerdeki defterler de güncelle-
bahsetmek gereklidir. “Token” yani Türkçesiyle “Jeton” nirse? Tabii siz bir alışveriş yaparken de bu müfettişlere
aslında bir para birimi yerine kullanılabilen bir metal ya da sorulur ve onlardan gelen onay sonrası bu işlem gerçekleş-
başka bir bileşimdir. Ancak sanal paralara da (gerçek tirilmelidir. İşte blok zinciri, kabaca, bu mantık altyapısına
paralardan farklı olduklarını vurgulamak için) “token” ya da göre (sanal para madenciliği bu müfettişlerin yaptığı işe
“coin” isimleri verilmektedir. Sanal para denince kastedi- denmektedir) çalışmaktadır. Dolayısıyla siz cüzdanınızdaki
len banka hesaplarımızda kayıtlı, internet ya da mobil parayı tek başınıza değiştiremiyor ve ispat ederken de
bankacılık yardımıyla yönetebildiğimiz mevduatlarımız diğerlerindeki bilgiye ihtiyaç duyuyorsunuz. Aslında
değildir. Bu hesaplardaki paralar her ne kadar sanal dünya- eskilerde mahalle bakkalına veresiye yazdırırken hem
da yönetilebilse de ve çoğu zaman fiziki olarak varlıkları bakkalda hem de kendimizde iki defter tutup ödeme
olmasa da aslında sanal para değildirler. Sanal paralar o zamanında defterleri karşılaştırmamıza benzeyen bir süreç
parayı basan ulus ya da merkez bankasının olmadığı, kendi değil mi?
74 * Bornova, Şehit Fatih Satır Bilim ve Sanat Merkezi