Page 33 - İZMİR AKADEMİ DERGİSİ

MAKALE

pandemi döneminde, daha sık kullanılmıştır. Tonbul ve Ata ların duymadığını iddia edecek değilim. Günümüzde bilgi
Çiğdem’in (2021) araştırma bulguları, bu teknolojilerin birikiminin ve bilgiye erişimin geldiği aşama dikkate alındı-
eğitime yansımaları olarak dijital öğrenme platformları, ğında bu yönde bir iddianın hükmü de olmaz. Buradaki
kişiselleştirilmiş öğrenme uygulamaları, sanal sınıf uygula- amacım, sisteme bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşarak
maları, sosyal ağlar, eğitsel veri madenciliği, ters yüz aslında kaçırdıklarımıza yeniden dikkat çekmektir. Çünkü
(flipped) sınıf, dijital oyun (gaming), sosyal ağlar başlıkları- meslek içi gelişim uygulamaları ile ilgili yasal metinlerde
nın öne çıktığını göstermektedir. Söz konusu alanlarda yeterince düzenleme bulunmaktadır. Bu düzenlemelere
öğrencilerin teknolojiye aşinalıklarının bizden (en azından örnek olarak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 214.
benden) ‘bir tık’ daha iyi olması, biz yetişkinleri bir yandan Maddesi, : Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları
zorlarken, diğer yandan gelişmelerin gerisinde kalmamak Yönetmeliğinin 87. maddesi ile düzenlenen mesleki
için harekete geçmeyi gerektirmektedir. çalışma dönemleri (seminer dönemleri), Öğretmen Strateji
Raporu (Kariyer Geliştirme ve Ödüllendirme; Sürekli
Okul yöneticilerinin öğretmenlerin mesleki gelişiminde
önemli rol oynadıklarına yönelik araştırma bulguları bulun- Mesleki Gelişim) verilebilir. Öte yandan okul yöneticilerinin
ders denetimleri yapması, zümre toplantılarına eşlik
maktadır. Örneğin Reimer (2010), okul yöneticilerinin etmesi, aday öğretmenlerle ve hizmet içi eğitim faaliyetle-
öğretimsel süreçlerin değerlendirilmesinde öğretmenlerle
ilgili kurul ve ortamlarda tartışma, gözlem yapma, istişare riyle ilgili iş ve işlemleri yürütmesini düzenleyen yönetme-
etme ve değerlendirme gibi uygulamalar aracılığı ile likler de bulunmaktadır. Keza, yasalaşmasına karşın yapıcı
öğretmenlerde mesleki gelişim sağladığı sonucuna eleştiri ve önerilerle zaman içerisinde daha da iyi olacak
Öğretmenlik Meslek Yasasında da öğretmenlerin mesleki
ulaşmıştır. Okul yöneticisinin, öğretmenlerin mesleki kariyerleri ile mesleki gelişimlerini ilişkilendirmeye yönelik
gelişim etkinliklerine katkısı farklı şekillerde olabilmektedir.
Gümüş ve Bellibaş’a (2016) göre, bu katkıyı okuldaki öğret- düzenlemelerin olduğu görülmektedir. Tüm yasal düzenle-
me ve öğrenme süreçleri (program geliştirme, personel melere karşın, çalışanların nitelikleri, grup dinamikleri ve
geliştirme) açısından açıklayan yaklaşımların yanı sıra, kurumlarda egemen kültürün de uygulamaların başarısın-
da etkili olduğunu söylemek için yönetim kuramlarını
okulun vizyon ve misyonunu belirleme, okul kültürü bilmek gerekmiyor. Ancak yönetim kuramlarını uygulama-
geliştirme, okul iklimi tesis etme gibi sorumluluk alanları ile
açıklayan yaklaşımlar da bulunmaktadır. Araştırma sonuçla- da daha çok kullanırsak da bundan en büyük yararı çocuk-
rı meslek içi eğitimlerin etkili olabilmesi için didaktik yakla- larımız, eğitim çalışanları ve böylece toplumun tümü
şımlar yerine, eğitimlerin farklı etkileşimlere ve uygulama- görecektir. Kant’ın da dediği gibi ‘kavramsız algılar kör,
algısız kavramlar da boştur.’ Sözün kısası baktığımız yerde
lara izin veren etkinlikler olarak tasarlanmaları gerektiğini ne göreceğimiz zihnimizde oluşmuş nöral ağların çeşitliliği
göstermektedir. Başka bir söylemle, öğretmenlere yönelik
meslek için gelişim etkinlikleri, bir öğreten-öğrenen anlayı- kadarken, kavramlar da bilimsel yöntemle üretilmiş olmalı
şından çok, öğretmenlerde genel olarak öğretmenlik ki gerçeğin neliği ile mümkün mertebe örtüşme sağlansın.
mesleğinin yeterliklerine, öğretmenlerin rollerindeki deği Aşağıda okula dayalı meslek içi gelişim alanları örnekleri
verilmeye çalışılmıştır.
şime ve özel olarak da öğretimsel uygulamalara yönelik
oluşmuş her bir eğitimcinin kafasındaki zihinsel modelleri
dikkate alan bir yaklaşımla yürütüldüğünde daha başarılı - Öğretmenlerin branşları ve ilgi alanlarına göre meslek-
olacaktır. Her şeyden önce çalışanları meslek içerisinde taşları ile yürütebilecekleri etkinlikler
geliştirmeyi hedefleyen uygulamaların merkezi - eğitimin Öğrencilerden okumalarını, meraklı olmalarını, hobiler
yakından uzağa ilkesi gereği- kendi çalışma ortamları, yani edinmelerini sık sık isterken, öğretmenlerde durum nedir?
bizzat okulların kendisi olması beklenir.
Çocuklarımızın söylediklerimizden çok ‘ayak izlerimizi’
Okullar her gün iç içe geçmiş yüzlerce olayın cereyan takip ettiklerini unutmayalım. Edebiyat okuryazarlığı,
ettiği, dinamik ve organik yapılardır. Derslerdeki çeşitlilik, doğa, sinema, tiyatro, felsefe, müzik, sanatsal ve sportif
öğrenci kulüpleri, kurul işleri, toplantılar, görüşmeler, etkinliklerden edinilecek kazanımlar, öğretmenlerin mesle-
gülüşmeler, didişmeler bu yapı içerisinde farklı kombinas- ki gelişimi açısından kendi branşlarında edinecekleri
yonlarla her gün yeniden yaşanmaktadır. Okullar bu kazanımlardan daha mı az önemlidir?Okullarda bu branşlar
özelliklerinden dolayı insan kaynağının niteliği açısından ve farklı alanlarda yetkinlik kazanmış öğretmenler mevcut.
en zengin kurumların başında gelir denilebilir. Müzik, Drama, tüm öğretmenlerin ortak yetkinlik alanlarından biri
matematik, fen, felsefe, coğrafya burada konunun uzman- değil midir? Sınıfta yaptığımız iş bir çeşit drama, hatta
ları aracılığı ile yaşam bulur. Yaşam bulur çünkü tek yönlü stand up uygulaması olarak da görülemez mi? Hafta sonu
bir bilgi transferi değildir söz konusu olan. Bilgi paylaşımı- doğa yürüyüşünden ya da bisiklet turundan çektiği doğa-
nın alıcısının zihninde yapılandırılması süreci, öğretmenin şehir görsellerini sınıfında, panolarda sergileyen öğretmen,
de kendisinin ‘işimi ne kadar doğru yapıyorum’ sorgulama- yine el işinden tutun da sanatsal bir faaliyet sonucundaki
sı ile birlikte yürütüldüğünde, herkesin öğrendiği çok yönlü deneyimlerini öğrencileri ile dersin amacı doğrultusunda
bir etkileşim başlayacaktır. Söz konusu uygulamaların ve paylaşan bir öğretmenin dersi işleme tarzının yanı sıra
süreçlerin hayata geçirilmesi açısından okullar biçilmiş öğrencilerinin gözündeki değerini de farklılaştıracaktır.
kaftandır desek yanlış olmaz. Aşağıda okullardaki iş Eğitim fakültesine yeni başlayan öğrencilerime ilk dersim-
bölümü, iş akışı, örgütsel yapılar, insan kaynağı, gruplar, de en çok hatırladığınız, sizin üzerinizde olumlu izler bırak-
normlar ve gelenekleri dikkate alarak okula dayalı mesleki mış öğretmenleriniz bunu ne yaparak sağlamıştır sorusuna
gelişim açısından bazı önerilerde bulunmak istiyorum. aldığım yanıtlar yirmi yıldır neredeyse hiç değişmedi: Farklı
Bunların hiç birinin daha önce söylenmediği veya okuyucu- olan, çok yönlü, yaşama sevgisi olan ve coşkusunu sınıfa

31