Page 29 - ÖZ BAKIŞ - İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü - Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi

Özel Öğrenme Güçlüğünün Türleri

Özel öğrenme güçlüğü, birçok problemi içinde barındıran kapsamı geniş bir terimdir. DSM-V’te, okuma güçlüğü
(disleksi), hesaplama güçlüğü (diskalkuli), yazma güçlüğü (disgrafi) ve başka türlü adlandırılamayan öğrenme güçlüğü
olarak dört alt grup tanımlanmıştır (DSM-V, 2013). Bu alt grupların özellikleri şöyle açıklanabilir.

Okuma Güçlüğü (Disleksi): Okuma becerisi bireylerin hayatları boyunca öğrenme ve günlük yaşam becerilerini
gerçekleştirmek için kazandıkları temel akademik becerilerden bir tanesidir (Hopewell, McLaughlin ve Derby, 2011).
İnsanların çocukluk yıllarından itibaren tüm hayatı boyunca okuma becerisine ihtiyaç duyduğu açıktır. Öğrenme
güçlüğünün okumaya spesifik olan alt tipi disleksi olarak adlandırılmaktadır. Disleksi, normal zekâ seviyesine sahip,
okumak için gerekli olan fırsatlara ve uygun ortama sahip olmaya karşın okuma ile ilgili becerilerde karşılaşılan ileri
düzeyde yetersizlik durumudur (Pierangelo ve Giuliani, 2006). Özel öğrenme güçlüğü tanısına sahip bireylerin %
90’ını, okumada sorun yaşayan bireylerin oluşturduğu düşünülmektedir (Bender, 2008).

Okuma güçlüğüne sahip olan bireylerdeki gelişimsel özellikler ve davranışlar şunlardır (Ergin, 2014);

Yaşlarına göre daha düşük seviyede okuma
becerisine sahiptirler.

Okuma esnasında kaldıkları yerleri kaybederler

Okuma sırasında kelime veya satır atlayabilirler.

Okumuş olduğu metinleri anlamakta zorlanabilirler.

Akıcı okumada sıkıntı yaşarlar.

Kelime hazneleri yetersizdir.

Okurken noktalama işaretlerine dikkat etmezler.

Sesleri ve kelimeleri yazarken ters çevirirler.

Hesaplama Güçlüğü (Diskalkuli): Matematik becerisi dil ve semboller arası eşleştirme yapabilmeyi gerektiren ve
somut olmayan bir beceridir. Öğrenme güçlüğünün matematiğe özgü olan alt tipi diskalkuli olarak tanımlanmakta-
dır. Okuma güçlüğünden sonra en çok matematik alanında güçlük yaşanmaktadır (Shalev vd., 2000). Matematikte
yaşanan problemler ilk başlarda sayı ve temel kavramlarla ilgili olabilirken, ilerleyen dönemlerde muhakeme yete-
neğiyle alakalı problemler ortaya çıkmaktadır.

Hesaplama güçlüğüne sahip olan bireylerdeki gelişimsel özellikler ve davranışlar şunlardır (Topcu,

Genellikle birbirine benzeyen sayıları karıştırmaktadırlar.

Sayıları ters veya yer değiştirmiş şekilde yazabilmekte,
aritmetik sembolleri tanımakta ve bu sembollerin ifade
ettiği işlemleri öğrenmekte güçlük çekerler.

Çarpım tablosunu ezberlemekte ve ritmik sayma
öğrenmekte zorlanırlar.

Matematik işlemlerini yanlış yapabilmekte ya da işlemleri
yanlış sıra ile yapmaktadırlar.
Problem çözme, işlemi planlama gibi görevlerde
zorlanırlar. l 29
Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi