Page 18 - özbakış şubat -2024

İlkokuldan Ortaokula Geçiş: Bu kademe, ebeveynlerin sürece katılımının azaldığı
Kademeler arası geçişlerde yaşanabilecek ortak ve bireyin daha çok bağımsızlık kazandığı bir dönemdir.
sorunlar olsa da gelişim dönemi özelliklerinin getirdiği bazı Bu dönemde, öğrencinin problem çözme ve sorunlarla
faktörler her eğitim kademesi için farklılaşan sorunları da bireysel olarak baş etme becerisini kazanması gerekir.
beraberinde getirmektedir. Çocuğun bu döneme söz konusu becerileri edinerek
gelmiş olması geçiş sürecini daha kısa sürede ve kolay bir
Ortaokulda her ders için farklı öğretmenin derse girmesi
özel gereksinimli bireylerin öğretmenle bağ kurmasını şekilde atlatması açısından önemlidir.
zorlaştırmaktadır. Diğer geçiş süreçlerinde olduğu gibi Başarılı bir geçiş sürecinde dikkat edilmesi gerekenler:
yeni sınıf ve arkadaş ortamının değişmesi çocuğun uyumla Başarılı bir geçiş süreci bir planlama doğrultusunda
ilgili güçlükler yaşamasına neden olmaktadır. Bu noktada olmalı, bireyin sistemler ve kurumlar arasındaki geçiş
akranları tarafından kabul görmek çocuğun geçişini hizmetlerini iyileştirmeli ve geliştirmelidir. Bu geçiş
kolaylaştırıcı bir faktördür. hizmetleri, bireyi ve aileyi merkeze almalıdır ve çocuğun
Bu dönem, ergenliğe geçiş süreci olduğu için özel tüm gelişim özelliklerini içermelidir. Bireyin akademik,
gereksinimli bireyin yeni ortama uyumunun yanı sıra kendi bilişsel, duygusal, sosyal, davranışsal açıdan yeterliliklerini
bedenini tanıma, duygularını anlama gibi yeni gelişimsel ve farklılıklarını ortaya koymalıdır.
görevlerle başa çıkmasını gerektirir. Özel gereksinimli Özel gereksinimli birey ailelerinin; geçiş hizmetlerinin
bireylerin sosyal becerilerinde yaşadığı güçlükler işleyişi konusunda yeterli bilgi sahibi olmaları
kendilerini soyutlamasına neden olabilmektedir. Özellikle desteklenerek bu yolla çocuğun gereksinimlerini
kaynaştırma uygulamaları kapsamında normal gelişim karşılamaları sağlanmalıdır. (Rosenkoetter vd., 1994). Bu
gösteren akranları ile aynı ortamı paylaşan bireyler yeni amaçla aileler çocuklarının haklarını savunma konusunda
ortama uyum sağlamakta zorluklar yaşayabilmektedir. cesaretlendirilmelidir. Sürecin başından sonuna kadar
Bağımsızlık isteğinin fazla olduğu, daha az koruyucu aileler ile empati kurularak etkili bir iletişim süreci
ortam olan ortaokul kademesinde özel gereksinimli sağlanmalıdır.
bireyleri bağımsız hale getirmek için çaba göstermek Başarılı bir geçiş planında iş takvimi yapılarak tüm bu
gerekir. iş süreci ve sorumluları net bir şekilde ortaya konmalıdır.
Özel gereksinimli bireyin yaşadığı güçlüklere ilişkin Geçiş hizmetinin; birey yeni bir programa geçmeden en az
sınıf arkadaşlarına bilgilendirme yapılması ve okulların 6 ay önce gönderen ve alan kurumlar arasında başlaması
öğrencinin engeli göz önünde bulundurularak fiziki açıdan gerekmektedir (Rosenkoetter vd., 1994). Bunun yanında
düzenlenmesi, öğrencinin uyumunu kolaylaştırıcı önemli geçiş planı kapsamlı olmalıdır. Alanyazında ifade edilen
faktörlerdir. “geçiş koordinatörü” paydaşları birleştiren ve geçiş
Ortaokuldan Liseye Geçiş: sürecinin yürütülmesini sağlayan uzman personeldir.
Bu uygulama ülkemize entegre edilerek Rehberlik
Lise; akademik derslerin yoğunluğunun arttığı, bireyin ve Araştırma Merkezlerindeki özel eğitim bölümü
yetişkin yaşamına geçiş ve meslek hayatına hazırlandığı öğretmenleri tarafından yürütülebilir. Geçiş koordinatörü
bir kademedir.
sürecin işleyişi açısından kıymetlidir.

18 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi