Page 58 - İZMİR AKADEMİ DERGİSİ

MAKALE

MAKALE

RADON

Herkes, her gün radon solumaktadır.
Ernest Rutherford, 1907

Dr. Özden YAŞAR *

ÇEVRESEL RADYASYON
Canlılar yaşamları süresince çevresel radyasyona maruz
kalmaktadır (Cengiz vd., 2017).
İnsanların yaşadıkları çevre içinde maruz kaldıkları radyas-
yon kaynakları
• Kozmik ve karasal orijinli doğal radyasyon
• Teknolojik işlemlerle artırılmış doğal radyasyon
• Nükleer yakıt çevrimi ve nükleer uygulamalar
• Tıp uygulamaları
• Radyasyon içeren tüketim ürünleri
• Mesleki radyasyona maruz kalma şeklinde sıralanabilir
(Kathren, 1984).
Radyasyon dozimetre konusundaki çalışmalar yıllık birkaç
mrem radyasyona maruz kalınmasına neden olan nükleer
yakıt çevrimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Oysa canlıların maruz
kaldığı radyasyonun temel kaynağı doğal radyasyondur.
Doğal radyasyona maruz kalmanın iki temel bileşeni vardır,
bunlardan ilki yiyeceklerde bulunan radyonüklidler ve
solunan havada bulunan Radon gazının neden olduğu içsel
maruz kalma, diğeri ise kozmik ışınlar, kozmojenik radyo-
nüklidler ile toprakta, kayalarda ve bina malzemelerinde
bulunan radyonüklidlerin neden olduğu dışsal maruz
kalmadır (Seçkiner vd., 2017).
Çevresel radyasyon üzerine yapılan çalışmalar sağlık fiziği
yanında birçok bilimsel çalışmaya da temel olmaktadır.
Radyoaktif kirlenmeyi arttıran tekniklerin hızla yayılması,
insanları ve doğayı koruma standartlarının oluşturulmasını
gerekli kılmıştır. Bu standartların oluşturulmasındaki ilk
adım doğal radyasyonun belirlenmesidir. Radyasyondan
korunma standartlarının oluşturulmasında izlenen yol
Şekil.1de verilmiştir (ICRP 1991).

56 * Konak, Atatatürk Lisesi