Page 12 - özbakış subat-2025 - p
P. 12
Akran zorbalığı karmaşık sosyal süreçleri, sosyal ilişkileri ve etkili iletişimi içermektedir
(Gürhan, 2017). Zorbalık; fiziksel şiddet içerebileceği gibi sözlü, duygusal ya da sanal
şiddeti de kapsamaktadır. Akran zorbalığı içeren davranışlar incelendiğinde aynı yaş
grubuna ait kişiler arasında yaşandığı görülmektedir ve bazı roller içermektedir:
Zorba: Zorbalık davranışını aktif olarak gösteren davranışlara maruz kaldığı durumlarda baş etme becerilerini
bireydir. Genellikle problem çözme, etkili iletişim göstermekte zorlanan bireyler oldukları gözlemlenmiştir.
kurma, duygu kontrolü gibi becerileri edinmemiş
ve güce dayalı benlik saygısına sahip oldukları, bu Tanık: Bazen zorbalık davranışına aktif olarak ortak
algıyı yıkıcı ve saldırgan davranışlarla ödünledikleri, olmasa da zorbayı jest ve mimikleri ile onaylayan,
yıkıcı liderlik rolünü üstlendikleri gözlemlenmiştir. bazen zorbalık davranışına karşı durursa kurban rolü
alabileceğinden endişe duyarak sessiz kalan, bazen ise
Kurban: Zorbalık davranışına maruz kalan bireydir. Genellikle kurban rolündeki kişiye destek olarak sakinleştiren kişidir.
içe dönük, sessiz, iletişim kurmakta ve duygularını fark edip
ifade etmekte zorlanan, kişisel sınırların ihlali ve saldırgan
Sosyal becerileri yeterli düzeyde kazanamamış
Sosyal beceriler değerlendirildiğinde bireylerin, bazen zorba bazen de kurban rolünü aldıkları
günümüzün en önemli sosyolojik gözlemlenmektedir. Başka bir ifade ile birey kişisel sınırları
öğrenip bu sınırlar ihlal edildiğinde doğru iletişim şekli
problemlerinden biri haline gelen ile buna karşı koyamıyorsa yahut empatik yaklaşımı
zorbalık davranışlarının önlenmesi benimseyerek sosyal çevresinde yer alan başka bir bireyin
ve engellenmesinde ne denli sınırlarını kavrayamayıp ihlal davranışında bulunuyorsa,
çatışma çözme becerilerini edinerek gerekli durumlarda bu
önemli olduğu anlaşılmaktadır. becerileri kullanmakta zorlanıyor, saldırgan davranışlarda
bulunuyor veya bu davranışlarla karşı karşıya kaldığında
sessizliği seçerek kurban rolünü alıyorsa sosyal becerilerinin
yeterli düzeyde gelişmediği anlamına gelmektedir.
12 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi