Page 92 - özbakış şubat -2024

BİLGİLENDİRME

ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLER

VE EĞİTİMLERİ

Aslı ŞAHİN / Özel Eğitim Öğretmeni
Narlıdere Sıdıka Akdemir Rehberlik ve Araştırma Merkezi

zel Yetenekli öğrenciler, yalnızca akranlarına göre Bunlar;
Öileri bilişsel kapasiteye sahip olma, akranlarından * Tam zamanlı homojen gruplama: Mıknatıs okullar,
daha hızlı öğrenme, yaratıcı düşünme ve üretme ya da belli üstün zekalılara yönelik okullar, özel okullar, okul içinde
bir alanda üstün sanat yeteneği olduğu için değil, geniş okul, ilkokullarda özel sınıflar
kapsamlı eğitim olanaklarına gereksinim duydukları için * Tam zamanlı heterojen gruplama: Normal öğrenciler
özel gereksinimli bireyler kapsamında değerlendirilmelidir. ile birlikte planlanan uygulamalar, üstün zekalı öğrenci
Özel eğitimin temel ilkelerinden birininde bireyin var olan küme grupları, heterojen sınıflarda bireyselleşme
potansiyelini en üst düzeye çıkarma ve bu yönde bireyi
çok yönlü destekleme prensibi olduğu düşünülürse, * Yarı zamanlı veya geçici gruplar: Sınıftan ayrılma
özel gereksinimli bireylere sunduğumuz desteğin neden programları, kaynak programlar, sınıf içi, yarı zamanlı özel
normal gelişim gösteren bireylerden farklı bir içerikte sınıflar, zenginleştirme kümeleri, okuma ve matematik
olması gerektiği daha anlaşılır hale gelecektir. Yani; özel için geçici gruplama, özel ilgi grupları ve kulüpleri
yetenekli bireyler var olan potansiyelleri nedeniyle Ülkemizde gruplandırma yoluyla eğitim uygulamaları
farklılaştırılmış ve zenginleştirilmiş eğitim ortamına, bu konusunda da deneyimler bulunmaktadır. Örneğin,
alanda eğitim almış uzmanların sunduğu kılavuzluğa tam zamanlı homojen gruplama yollarından biri olan
ihtiyacı olan bireyler olarak değerlendirilmelidir. ilkokullarda özel eğitim sınıfı modeli 1960’lı yıllarda
Bilindiği gibi özel yetenekli öğrencilerin nasıl denenmiştir. Yine özel okul modeli ortaokul ve lise
desteklenmeleri gerektiği konusunda farklı tip uzman düzeyinde 1990’lı yıllarda denemiştir. 2002 yılında tam
görüşleri bulunmaktadır. Bu tartışmaların bir kısmı, hangi zamanlı heterojen gruplama yolu ile eğitim uygulaması
tip eğitim ortamının bu öğrencilerin bilişsel gelişimlerini ülkemizde denenmiş uygulamalar arasında sayılabilir.
en üst seviyeye çıkarmar ile ilgili olduğu, bir kısmı da Özel yetenekli öğrencilerin normal gelişim gösteren
eğitim program ve içerikleri ile ilgilidir (Enç, Çağlar & akranlarıyla aynı sınıfta ya da özel bir sınıfta eğitim
Özsoy, 1987). Uzmanların bazıları ise normal sınıflarda almaları konusunda farklı görüşler bulunmasına rağmen,
heterojen olarak gruplanması gerektiği görüşüne sahiptir. bu öğrencilerin normal gelişim gösteren öğrenciler
için hazırlanmış müfredat dışında farklı bir programa
Özel yetenekli bireylerin gruplandırılması yoluyla
eğitim ortamlarından yararlanması eğitimde farklı gereksinim duydukları görüşü genel olarak üzerinde uzlaşı
uygulamalara zemin oluşturmaktadır. Bu gruplamaların sağlanan konular arasındadır.
homojen ya da heterojen yapılması yani özel yetenekli Farklılaştırılmış öğretim tasarımı, özel yetenekli bireyleri
bireyin normal gelişim gösteren akranları ile tam desteklemede en çok kabul gören ve tercih edilen öğretim
zamanlı bir arada olması, ayrı bir sınıfta ya da okul uygulamasıdır.Özel yeteneklilerin eğitimi için ortaya konan
ortamında gruplandırılması yoluyla da eğitim almaları farklılaştırma modelleri bulunmaktadır. Bunlar, Maker
sağlanabilmektedir. Öğrencilerin, yeteneklerini, öğrenme müfredat farklılaştırma modeli, paralel müfredat modeli,
ihtiyaçlarını ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirme entegre müfredat modeli, müfredat daraltma modeli,
amacıyla; sosyal ve akademik destek sağlamak için kendisi Purdue üç evre modeli, üçlü zenginleştirme modeli, özerk
gibi olan diğer kişilerle etkileşim fırsatı sunma imkânı öğrenen modeli, ÜYÜKEP, ÜYEP olarak sıralanabilir.
tanıyan gruplama 3 farklı yolla yapılabilmektedir.

92 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi