Page 46 - özbakış subat-2025 - p

• Çocuğunuzla yaptığınız etkinlikler esnasında çocuğunuz • Her ortama çocuğunuzu taşıyarak dil deneyimi
işitme cihazı kullanıyorsa daha iyi duyan kulağının yanına, yaşatmak tabii ki mümkün olmayacaktır. Örneğin
implant kullanıyorsa implant takılan kulağının yanına çocuğunuzu kutuplarla ilgili sohbet etmek için kutuplara
oturarak sizi daha iyi işitmesini sağlamalısınız. götüremezsiniz. Bunun için bolca görsel materyal
kullanmalısınız. Günümüzde internette her türlü görsele
• Konuşmalarınızın doğal ve akıcı olmasına dikkat ulaşmak mümkün olduğu gibi; kitap, dergi gibi basılı
etmelisiniz. Aşırı yüksek sesle, bağırarak konuşma, yavaş materyallerle de pek çok farklı dil deneyimini çocuğunuzla
konuşma, heceleyerek konuşma gibi doğal akışından paylaşabilirsiniz.
sapan konuşmalar çocuğunuzu hem rahatsız edecek
hem de konuşmaları anlamasına engel olacaktır. • Çocuğunuzun dil edinim sürecinde en çok dikkat etmeniz
Konuşmalarınız açık, anlaşılır, normal ses tonunda ve gereken konulardan biri de çocuğunuzla konuşurken ona
normal yükseklikte olmalıdır. konuşma fırsatı verdiğinizden emin olmaktır.

• Çocuğunuzla park, avm, çarşı gibi arka plan gürültüsünün • Çocuğunuzla konuşmanız onun dili öğrenmesi için son
fazla olduğu yerlerde olduğunuz zaman rahatça ve sizi iyi derece önemlidir. Ancak iletişim esnasında ona fırsat
anlayarak iletişim kurmasını sağlamak için eğer cihazınızın verdiğinizden, onu yeteri kadar dinlediğinizden de emin
kendisinde böyle bir özellik yoksa FM sistemlerinden olmalısınız.
yararlanmalı ve bununla ilgili odyoloğunuzdan bilgi
almalısınız. • Başlarda çocuğunuz konuşurken yanlış, eksik ve
anlaşılmaz konuşabilir. Bu durumda ilk olarak onu
Çocuğunuzun konuşma ve dil gelişimini desteklemek anlamaya çalışmalısınız. Anlamadığınız durumlarda
için; bunu “Anlamadım” diye belirtin ve gerekirse göstermesini
• Çocuğunuza dili öğretmek için günlük rutinlerinizi isteyin. Tekrar tekrar söyletmek çocuğun gerilmesine
kullanın. Sofra hazırlarken, makineye çamaşır atarken, ve iletişimden kaçınmasına sebep olacaktır. Daha sonra
giyinirken vs. Her durumda o an yapılan eylem, kullanılan söylediği şeyi kabul etmelisiniz ve ardından doğru
eşyalar ve özellikleri, sesler, yapılanlar çocukla paylaşılarak söyleyişini tekrarlayarak çocuğunuzun söylemek istediği
günlük sesleri ve günlük dili öğrenmesi sağlanabilir. şeyin doğru söylenme şeklini öğrenmesini sağlamalısınız.

• Çocuğunuzun odaklandığı bir şeyi fark edip onunla
ilgili konuşursanız, kullandığınız sözcüklerin ne anlama
geldiğini daha iyi anlayacaktır. gereken şey ise “Hayır” kelimesini
hayatınızdan çıkarmaktır. Çocuğunuz
• Çocuğunuza bir durumla ilgili dil girdisi sağlayabilmenin “top” yerine “bop” dediğinde “Hayır
yolu ilk olarak onun dikkatini çekmekten geçmektedir. Bu
nedenle ilgilendiği ve merak ettiği durumlar konusunda bop değil top diyeceksin.” demek yerine
uyanık olmalı, bunu dil etkinliği olarak kullanmalısınız. “Evet kırmızı bir top.” diyerek hem
Dikkatle baktığı bir yer, eline aldığı bir nesne ya da başını çocuğunuzun konuşmasını desteklemiş
çevirip baktığı bir ses, çocuğunuzla konuşmak için çok
iyi bir fırsattır. hem de onun söylediği sözcüğün
özellikleri ile ilgili ayrıntı vererek kullandığı
• Bu süreci katı bir öğrenme biçimine çevirmemeye dikkat dili zenginleştirmiş olursunuz.
edin. Çocuğu bir şeylere zorlayarak değil onun ilgilerini ve
dikkatini takip ederek yapmak hem çocuğunuzla olumlu
ilişkiler geliştirmenizi sağlayacak hem de eğlenceli bir
öğrenme süreci gerçekleştirecektir. • Konuşmanın doğal akışına dikkat edin. Ona bir şey
söylediğinizde bir süre bekleyin. Sizin söylediklerinizi
• Çocuğunuzla farklı aktiviteler planlayarak farklı ortamlarda tekrar etmesini ya da size cevap vermesini istiyorsanız
dil deneyimleri yaratmalısınız. ona konuşma esnasında sıra alma davranışının nasıl
olduğunu öğretmeniz gerekmektedir. Bu da bekleyerek
• Günlük aktivitelerinizin içine müziği mutlaka katmalı gerçekleşecektir. Ona bir cümle kurduktan sonra
ve birlikte şarkı dinleme, söyleme, çalma etkinlikleri beş saniye kadar beklerseniz çocuk bu sürede hem
yapmalısınız. Farklı müzik etkinlikleri onun konuşma duyduğunu daha iyi kavrayacak hem de sonrasında
gelişimine ve işitsel ayırt etme becerilerine son derece ondan bir davranış beklediğinizi anlayabilecektir.
faydalı olacaktır.

46 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi