Page 59 - özbakış ekım-2024 -
P. 59

İlişkisel zorbalık: Öğrencinin arkadaşlık ilişkilerine za-  OKUL ORTAMINDA
        rar veren davranışlardır. Grup içinde ve grup dahil edilerek   AKRAN ZORBALIĞINI ÖNLEME
        yapıldığı için etkileri daha ağırdır. Utandırmak, dedikodu
        yapmak, dışlamak, küçük düşürmek ilişkisel zorbalıkta en   KONUSUNDA YAPILABİLECEKLER
        sık yapılan davranışlardır.
                                                               OKUL: Akran zorbalığı, çocukların; duygusal, sosyal, zi-
                                                               hinsel, davranışsal ve akademik başarılarını olumsuz olarak
                                                               etkilediğinden, okul ortamlarında önleyici ve iyileştirici
                                                               müdahalelerde bulunulmalıdır. Okullarda zorbalığın yapıldığı
                                                               yerlerin ve zorbalık yapan kişilerin tespit edilmesi bu kişilerin
                                                               zorbalık sürecindeki rollerinin ne olduğunun belirlenmesi
                                                               yapılacak müdahalenin odağını oluşturur. Okulun riskli
                                                               fiziki alanları varsa  güvenlik tedbirleri alınmalıdır. Tuvalet,
                                                               yangın merdiveni, okul çıkışı, spor salonu, soyunma odası
                                                               gibi kontrolün az olduğu alanlarda zorbalık davranışlarının
                                                               yapılması daha olasıdır. Bu nedenle bu alanlar güvenli hale
                                                               getirilmelidir. Zorbalığı önleyebilmek için okulda bulunan
                                                               herkes akran zorbalığı konusunda benzer anlayışa sahip
                                                               olmalıdır. Akran zorbalığını önleme ve müdahale konusunda
                                                               kurumun yol haritası oluşturulmalıdır. Zorbalık davranışla-
         Siber zorbalık: Teknolojik araçlar kullanılarak sanal   rına tolerans gösterilmemeli, anında müdahale edilmelidir.
        uygulamalar üzerinde başkalarına zarar vermek amacıyla   Öğretmenler akran zorbalığına müdahale etme ve önlem
        yapılan davranışlardır. Başkalarına ait kişisel bilgileri izinsiz   alma konusunda aktif rol almalıdır. Önleme konusunda
        ve uygunsuz şekilde sanal dünyada kullanmakla kendini   öğrencilere ve velilere farkındalık oluşturacak eğitimler
        gösterir. Zorbalık yapanın kimliğinin bilinmemesinin ya-  verilmelidir.
        nında sanal ortamda zorbalık eylemleri hızlı ve kontrolsüz
        olarak geniş kitlelere ulaşabilmektedir. Bu nedenle kişiye   ÖĞRETMEN: Eğitimcilerin akran zorbalığı ve müdahale
        yaşatacağı olumsuz etkinin sınırları belirsizdir.      programlarına yönelik yararlanabileceği birçok bilimsel içerik
                                                               bulunmaktadır. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığının internet
                                                               sitesinde yayınlanan sunular ve okuldaki tüm öğrencilere
                                                               yönelik farkındalık programları ve akran zorbalığı yapan
                                                               ve akran zorbalığına maruz kalan öğrencilere yönelik psi-
                                                               koeğitim programları incelenerek ve eğitim kurumlarında
                                                               gerekli uyarlamaların yapılarak kullanılması faydalı olacaktır.
                                                               (https://orgm.meb.gov.tr/www/akran-zorbaligi/icerik/2085)
                                                               İdareci ve öğretmenler, zorbalık davranışlarını uygun yön-
                                                               temlerle çözebilme becerileri göstermeli okulda kültüre ve
                                                               travmaya duyarlı bir iklim yaratmalıdır. Eğitimcilerin sorun
                                                               çözme becerileri öğrencilere model olmalıdır. Öğrencilerle
                                                               yakın, güvene dayalı ilişki kurulması onların zorbalığa uğra-
                                                               dıklarında ya da tanık olduklarında okul ortamında yardım
                                                               istemelerini kolaylaştırır.


                                                               VELİ: Akran zorbalığı yapan öğrencilerin aileleri de sürece
                                                               dahil edilmelidir.  Velilerin zorbalığı teşvik edici tutumları
                                                               varsa onlara doğru model olabilecekleri iletişim becerileri
                                                               ve çatışma çözme eğitimleri verilmelidir. Bu eğitimlerde
                                                               zorbalığın insanlar üzerindeki etkileri, ortaya çıkardığı so-
                                                               nuçlar, akran zorbalığının oluşma ve devam etme sürecinde
          Zorbalık her yaş grubunda ve cinsiyet türünde görülebil-  kişilerin rolleri iyi anlatılmalıdır.
        mektedir. Yaşa ve cinsiyete göre zorbalık türü farklılaşabilir.   Ailelere yönelik gerçekleştirilen bu eğitimlerde özellikle
        Küçük yaşlarda fiziksel zorbalık, ilerleyen yaşlarda sözel,   ebeveynlere cinsiyet ayrımı yapmaksızın çocuklara sevgiyle
        ilişkisel ve sanal zorbalık türü artmaktadır. Erkekler daha   yaklaşmaları, çocuklarına sevgi dilini benimsetmeleri ve
        çok fiziksel zorbalık yaparken kızlar daha çok ilişkisel zorbalık
        yapmaktadır (Doğan ve Yüzbaşı, 2021).
                                                                                                      Eylül 2024  59
   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64