Page 23 - özbakış subat-2025 - p

Okul Fobisine Bütüncül Yaklaşım Okul reddi yaşayan çocuk ve ergenler üzerinde bilişsel
davranışçı yaklaşıma dayalı müdahalelerin etkili olduğunu
Kronik okul fobisinde hızlıca uzman desteği almak çocu- ortaya koyan çok sayıda araştırma bulunmaktadır (Beidas
ğun yaşamının tüm alanlarındaki iyi oluş halini korumak için vd., 2010; Kearney, 2002; King vd., 1999; King vd., 2000;
çok önemlidir. Okul fobisine etkin müdahale ebeveyn, okul King vd., 2001; Moffitt vd., 2003; aktaran Lüleci, 2015).
ve çocukla aynı anda üç yönlü çalışmayı içerir. Amacımız Bilişsel davranışçı terapide çocuğun okulla ve kendi baş
çocuğunuzun okula geri dönmesine yardımcı olmak için etme kaynakları ile ilgili çarpıtılmış inançları üzerinde çalı-
hızlı bir müdahale planını takip etmektir. Müdahalenin şılarak; çocuğun okulla ilgili korkutucu düşüncelerini ve baş
hızlı yapılması başarımızı artırır; çünkü çocukların okuldan etme kaynakları ile ilgili yetersizlik inançlarını alternatif ve
uzak kalma süreleri uzadıkça fobilerini yenmeleri ve geri daha gerçekçi olanlarla değiştirmesi sağlanır. Çocuk okula
dönmeleri o kadar zor olacaktır. Çoğu zaman, başlangıçta aşamalı olarak maruz bırakılır ve okulla ilgili daha sağlıklı
yoğun bir müdahale planı takip edilir; zaman ilerledikçe yeni inançların pekişmesi sağlanır.
yük azaltılır.
Kısacası; bilişsel davranışçıterapi’nin kullanımıyla çocuk
İlk olarak okul fobisi tedavisi, ebeveynleri sürece dahil et- onu sıkışmış hissettiren korkularını ve yararsız düşünce
meyi amaçlar. Ebeveynler kaygı döngüsü, çocuğun kaygısını kalıplarını tanımlar, baş etme kaynaklarını fark eder, hem
sürdüren davranışlar ve bu davranışları nasıl azaltacakları okulla hem de kendisi ile ilgili değişen inançlarıyla ilgili eski
hakkında bilgi sahibi olurlar. Tedavi sırasında, çocuğun okula korkularıyla yüzleşir. Korkusuna neden olan düşüncelerin
gidebilmesi için ortamı nasıl değiştireceklerini ve kaygı or- çoğuna meydan okumayı ve onları yeniden çerçevelemeyi
taya çıktığında nasıl tepki vermeleri gerektiğini öğrenirler. öğrenir. Kaçınmanın ortadan kaldırılması ve maruz bırakma

Amaç çocuğun tekrardan okula dönmesini sağlamak sonucunda okula daha fazla gitmek okulla ilgili yeni ve sağ-
için makul ve uygulanabilir bir tedavi planı oluşturmaktır. lıklı inançları daha da pekiştirir ve kaygı nihayet çocuğun
Örneğin çocuk haftalardır okula gitmediyse, tam bir gün yönetebileceği bir seviyeye gelir.
okula geri dönmekle başlamak mantıksız olabilir. Bunun Müdahale edilmeyen okul fobisi hem çocuğun hem de
yerine, bir derse katılması veya Okul Rehberlik Servisi ile ailenin yaşamının her alanını derinden etkiler. Çocuğun,
görüşmeye gitmesi önerilebilir. Okulda kaygı ortaya çık- ebeveynlerin ve ailenin psikolojik iyi oluş haline çok ciddi
tığında nasıl yanıt verileceği, çocuğun başarılı olmasına zarar verebilir. Eğer sizin çocuğunuz da uzun süredir okul
yardımcı olmak için faydalı olabilecek her türlü düzenleme fobisi yaşıyorsa ve bu fobinin kronikleşmeye başladığını
ile ilgili okul ile iş birliği içinde olunması kritik bir önem taşır. düşünüyorsanız vakit kaybetmeden bir uzman desteği
(psikolojik danışman/rehber öğretmen, psikolog, çocuk
Ebeveynle ve okulla iş birliği yaparken, bir yandan da ve ergen psikiyatristi) alarak doğru adımlarla çocuğunuzun
çocuğun okula gitmeyle ilgili korkuları üzerinde çalışmak okulda mutlu olduğu o huzurlu günlere dönebileceğinizi
müdahale planının en önemli ayağını oluşturur. unutmayın.

KAYNAKÇA

• Büküşoğlu, N., Aysan, F. ve Erermiş S. (2001). Okul fobisi olan • School Avoidance Community. (t.y.). School avoidance facts.
çocukların davranışsal özellikleri, annelerinin ruhsal belirti https://schoolavoidance.org/school-avoidance-facts/
düzeyleri ve aile fonksiyonlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi • The OCD and Anxiety Center. (t.y.). School phobıa treatment.
Tıp Fakültesi Dergisi, 40(2), 99-104. https://theocdandanxietycenter.com/school-phobia-
• Lüleci, B. (2015). Bilişsel davranışçı müdahalelerin okul reddi treatment/
yaşayan çocuk ve ergenler üzerinde etkisine ilişkin bir inceleme. • Zorlu, A. (2023). Okul korkusu. https://www.adilzorlu.com/
Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 408-421. okul-korkusu

Şubat 2025 23