Page 22 - özbakış subat-2025 - p

dönüşebilir. Normal kaygı, kaygı bozukluğuna dönüştüğünde istememe ve gitmeme durumu olarak tanımlanan okul
uzman desteği almak çok önemlidir. Hele söz konusu fobisi çok faktörlü bir semptom olarak tanımlanmaktadır
çocuklar olduğunda bu desteği almak daha da kritik bir (Büküşoğlu vd., 2001).
önem taşımaktadır. Çünkü çocuklarda kaygı bozukluğu
çocuğun yaşamının her alanını bir yetişkininkinden daha Her çocuk ara sıra okula gitmek istemeyebilir. Bir
fazla etkileyebilir; farklı bozuklukların eş zamanlı görülme mide ağrısı, bir aile tatili, aklının evinde kaldığı bir günde
olasılığını artırabilir. Böyle bir durumda çocuk, kaygı olabileceği gibi… Bu rastgele ve aralıklı isteksizlik hali ve
bozukluğuna ek olarak bir de yeme davranışı ile ilgili sorunlar, buna bağlı devamsızlıklar yaygındır ve tehlikesizdir. Ancak
uyku sorunları, davranış problemleri, enürezis/enkoprezis, okul reddi farklıdır.
depresyon, ayrılma kaygısı gibi farklı bozukluklarla da baş
etmek zorunda kalabilir. Çocuğumuzda okulla ilgili kaygının Ulusal Sağlık Enstitüsü, okul çağındaki çocukların %2-
kaygı bozukluğuna dönüşmeye başladığını düşündüğümüzde 5’inin okul reddi yaşadığını bildirmektedir. Öte yandan
hızlıca destek almaya yönelmek bu yüzden çok önemlidir. Okul Kaçınma İttifakı (School Avoidance Community [SAC],
t.y.) okul kaçınmasının ve reddinin çocukların %5-28’ini bir
Peki okul fobisi okulla ilgili normal kaygıdan nasıl ayrılır? noktada etkilediğini belirtmektedir. Kurumlar sayı veya
Gelin birlikte buna bakalım. yaygınlık konusunda hemfikir olmasa da, okul reddinin
entelektüel, sosyal, duygusal ve davranışsal açıdan kısa ve
Çocukların anksiyete ve somatik yakınmalarına eşlik uzun vadeli etkileri konusunda herkes hemfikirdir.
eden ve korku yoğunluğu nedeniyle okula devam etmek

Okul fobisinde en sık görülen bulgular: ve gittikçe artarak pazartesi sabahı pik safhaya çıkar.

• Baş ağrıları, • Birtakım bedensel rahatsızlıklar oluşur: karın ağrısı, baş
• Karın ağrıları, bulantı-kusma hissi, ağrısı, mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, uyku problemi,
bayılma hissi gibi… Okula gitme zamanı yaklaştıkça bu
• İştahsızlık, keyifsizlik,
şikayetler fazlalaşır.
• Uyku düzeninde bozukluklar,
• Anne ve baba baskı yapmaya başlayınca çocuğun
• Okul sorumluluklarından kaçınma ve aksamalar, huzursuzluğu artar ve daha agresif olabilir. Ancak aile
• Sebebi olmayan ağlama, çocuğu okula götürmekten vazgeçtiği an, çocuktaki
şikayetler hızla azalır ve kısa bir süre sonra çocuk son
• Alıngan ve sinirli olma,
derece rahat ve sakince oynamaya başlar.
• Küçük çocuklarda daha çok huzursuzluk gerginlik, ağla-
ma görülür iken ergenlerde sabah yataktan kalkamama, • Kronik okul fobisinde, çocuk uzun süre okuldan uzak
kendini iyi hissetmeme, kaygı nedeniyle okula geç kalma kalmıştır ve okul fobisi dışında başka sorunlar da mev-
gibi belirtiler daha sık görülür. Kalkamamalarının nedeni cuttur (Sayan, 2010, aktaran Zorlu, 2023).
tembellik ya da uyku sorunu değil bu sorundur. Okula
gitmek istememe, genelde pazar akşamından başlar

22 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi