Page 32 - özbakış şubat -2024

Özellikle herkesin cebinde olan akıllı telefonlar her
zaman her yerde kullanılabilmeleriyle günlük hayatımızda
hem olumlu hem de olumsuz birçok sonucu da
beraberinde getirmektedir. Elimizin altındaki bu sanal
dünyada bilgiye çok hızlı bir şekilde erişim sağlayarak
dünyada olan bitenden haberdar olma, ödev ve ders
içeriği hakkında bilgi alma, mevcut arkadaşlarıyla hızlı
bir iletişim kurma gibi yeni arkadaşlıklarla sosyal çevre
genişletme, kendini serbestçe ifade etme, birçok konuda
yardım ve dayanışma sağlama ve hatta oluşturulan içeriğe
göre ve bu platformların sağladığı imkânlar doğrultusunda
gelir elde etme imkânı olabilir.
Diğer yandan ise artan sosyal medya kullanımına
bağlı olarak ergenlerin uyku kalitesi düşmekte, dikkat
görme ve onaylanma, takdir edilme ve beğenilme, özerk eksikliği ve hiperaktivite sorunları görünmekte, benlik
olma gibi ihtiyaçlarının ön planda olduğu bilinmektedir. saygısı azalmakta, kaygı ve depresyon düzeyleri artmakta,
Sosyal medya mecralarının ise, ergenlerin bu ihtiyaçlarına akademik başarıları düşmektedir. Ekran karşısında geçirilen
karşılık bulabileceği yapay bir ortam olduğu söylenebilir. uzun zaman dilimleri ise duruş bozukluğu, obezite gibi
Şöyle ki, sosyal medyada kullanıcılar ilgilerine göre bazı sağlık risklerini de beraberinde getirmektedir. Bunun
istedikleri gruba üye olabilirler ve bu ortamda yaptıkları yanında yanlış bilgiye veya travmatik içeriklere maruz
paylaşımlar karşısında aldıkları beğeni, yorumlar kalınması, kişisel verilerin gizliliğinin sağlanamaması ve
ve düşüncelerini serbestçe ifade etmeleri ergenleri siber zorbalık gibi sonuçlar sanal dünyadaki platformların
cezbetmektedir. Ayrıca ergenlerin, sosyal medyada getirdiği riskler arasındadır.
takip ettikleri kullanıcıları kendilerine model aldıkları da
düşünülmektedir. Özellikle son dönemlerde ortaya çıkan Sosyal ağ siteleri, insanların takip ettiği ama tam olarak
“youtuberlar” ve “sosyal medya fenomenlerinin” genelde gerçek dünyayı yansıtmayan tatil ve yemek görüntüleri,
gençler olduğu ve bu kişileri takip edenler arasında herkesin fotojenik ve çok güzel göründüğü fotoğraflar,
ergenlik dönemindeki kişilerin de oldukça fazla olduğu partiler vb. birçok paylaşım yer almaktadır. Söz konusu
gözlemlenmektedir. Bu durumun ergenlerin kendilerini dünya yapay olmakla beraber insanlara da benliğini
ispat etme ve dikkat çekme isteklerini sosyal medya olduğu gibi değil, olmasını istediği gibi sunma arzusu
üzerinden giderdikleri, onları sosyal medyada çok daha yaratır. Hatta bunun için geliştirilen bazı uygulamalar
fazla paylaşım yapmaya yönelttiği ve sosyal medyada kişinin kendisinde fiziksel birçok özelliğini değiştirme
kendini/var olduğunu hissettirerek gücünü göstermeye imkânı vererek sosyal medyada çok daha abartılı ve
çabaladıkları ifade edilebilir. Bunun yanında sosyal gerçekdışı şekilde yer almasını sağlamaktadır.
çevrenin ve bir gruba ait hissetmenin önemli olduğu, Bunun yanında internet ortamı bireye birden fazla
ergenlik döneminde öğrenciler arasında popüler konular benlik ve kimliğe sahip olma imkânı sunmaktadır. Bu
hakkında konuşmanın, grubun sohbet konuları hakkında dijital ortamlarda örneğin bir erkek kendine kadın ya da
bilgi sahibi olmanın, çok sayıda arkadaş sahibi olmanın çocuk kimliği inşa edebilmekte, kendini olduğundan farklı
ve arkadaşlarınca beğenilmenin bir güç belirtisi olarak bir şekilde tanıtabilmektedir. Bireyin gerçek yaşamda
değerlendirildiği söylenebilir. olduğu gibi sanal dünyada da sahip olduğu maskeler
Dijital teknolojinin süratli bir şekilde ilerlemesiyle kadar rolü vardır. Yine sanal dünyada ait olma, önemli
internet insanların günlük hayatının ayrılmaz bir olduğunu hissetme, beğenilme ve onaylanma gibi
parçası haline gelmiş durumdadır. Özellikle sosyal duygusal ihtiyaçlarını gidermek için gerçek benliğinden
ağ uygulamalarına baktığımızda kullanıcılar burada farklı benlikler yaratmaktadır. Özellikle internetin
kendilerini tanıtan profiller oluşturmakta, gerek gerçek sunduğu her statü ve çevreden insana kolayca ulaşma
hayattan tanıdığı gerekse sanal ortamda tanıştığı imkanı sayesinde eleştirme, yargılama, aşağılama hatta
insanlarla da etkileşimde bulunmaktadır. linç gücünü bulabilmektedir (Türk, 2019).
Bu şekilde baktığımızda sosyal medyanın insanların Bu noktada narsisizm kavramını da ele almak
iletişim biçiminde de farklılıklar oluşturduğunu gerekecektir. Narsisizm yetersizlik ve zayıf benlik nedeniyle
görmekteyiz. Sanal ortamda kullanıcıların bilgi ve içerik kişinin dışarıdan kusursuz, mükemmel, çok önemli, eşi
oluşturup bunları söz konusu ortamda ifade etmesi, bulunmaz, vazgeçilmez olma gereksinimiyle herkes
gerçek yaşamdaki kimliğinin, statüsünün, duygularının ve tarafından hayran olunan, olunduğuna inanılan sahte bir
düşüncelerinin de sanal dünyada yer bulmasına uygun kendilik yaratarak bu yetersizliği bastırmasına neden olan
ortam oluşturarak bağımlılığa giden yolu açmaktadır. kişilik bozukluğudur (Türk , 2019).

32 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi