Page 71 - akademi 2 e dergisi

MAKALE

tedir. Bireylerin öğrenmeye karşı motivasyonlarının olumlu de durulmaktadır. Bu eksikliklerin giderilmesine yönelik
yönde geliştirilebilmesi için, bireyin katılım ve aktif öğreni- birçok yenilikçi yaklaşım ile ilgili araştırmalar yapılması
mine dayalı öğrenme ortamlarının sağlanması çok önemli- sonucunda “Öğrenme Döngüsü Yaklaşımı” nın temelleri
dir. Yani bireyin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor becerileri- atılmıştır. Bu yaklaşım Piaget’nin bilişsel öğrenme yaklaşımı
nin tamamını içeren, tüm özelliklerine cevap verici öğren- ışığında temellenmiş olup fen öğretiminde pasif öğrenme
me ortamları, kalıcı öğrenme ortamlarının oluşmasını yöntemlerine göre daha başarılı sonuçlar elde edildiğine
sağlamaktadır (Uyanık, 2017). vurgu yapılmaktadır (Marek ve Cavallo, 1997; Ören, 2005).
Uluslararası değerlendirme sınavları olan PISA ve TIMMS Öğrenme döngüsü yaklaşımı Piaget’nin bilişsel öğrenme
sonuçları incelendiğinde matematik ve fen bilimleri alanla- kuramı yaklaşımından hareketle Robert Karplus tarafından
rında ülke sıralamamızın istenilen seviyede olmaması , 1960’lı yıllarda geliştirilmiştir (Lawson, Abraham ve Renner,
seviye belirleme, liselere giriş ve benzeri sınavlarda da 1989). Bu yaklaşım keşfetme (exploration), terim tanıtma/-
çocukların fen bilimlerine yönelik düşük performanslarının kavram geliştirme (term introduction / concept develop-
olması fen öğretim programlarında öğrenciyi merkeze alan ment) ve kavram uygulama (concept application) basamak-
ve ilk elden bilgiye ulaşmalarını sağlayan yaklaşımlara larından oluşmaktadır (Marek ve Cavallo, 1997). Başlangıç-
yönelinmesine sebep olmuştur. Kalıcı öğrenmelerin ta üç aşamalı olarak ortaya çıkan bu yaklaşım ilerleyen
sağlanması için özellikle kavram öğretimine dayalı yakla- süreçte genişletilerek dört, beş ve yedi aşamalı modeller
şımlar üzerine odaklanılmaktadır. Bilgilerin temeli kavram- olarak düzenlenmiştir (Kanlı, 2009).
lardan oluşmakta olup bu yapıtaşı kavramların öğrenilmesi
daha üst seviyede bilgilerin öğrenilmesi için temel adımı Öğrenme döngüsü yaklaşımı keşfetme aşaması ile başlar
oluşturmaktadır. Eğer bu öğrenme sürecinde kavramlar ve ve bu aşamada birey öğrenmeyi gerçekleştirmek için sahip
aralarındaki ilişkilerin öğrenilmesi gerçekleşmezse ilke ve olması gereken bilgiye yönelik merak duygusu ile araştır-
genellemelerin de öğrenilmesi gerçekleşemez. Bu da ma yapar. Bu süreç küçük gruplarla ya da bütün sınıf olarak
yanlış öğrenmelere neden olmaktadır (Atasayar Yamık, yapılan deney, gözlem ve ölçümlerle veri toplama işlemle-
2015; Başer ve Çataloğlu, 2005; Uygun ve Batur, 2015). rini içermektedir (Marek ve Cavallo, 2003). Temelde akran-
Öğrencilerin fen bilimleri dersini öğrenmelerinin temelinde ları ile veri toplama ve elde etikleri verileri paylaşma,
kavramların öğrenimi yatmakta olup bu aynı zamanda da karşılaştırma ve anlamlandırma süreçlerini içermektedir.
bir ön koşuldur. Öğrenciler “fen” e yönelik bilgileri sadece Öğretmen bu süreçte pasif rol oynamakta olup öğrencilere
okulda öğrenmedikleri için yanlış edindikleri bilgiler sonra- gerekli olduğunda rehberlik yaparak sürecin verimli
ki öğrenmelerini de olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu ilerlemesini sağlamaktadır. Öğretmen öğrencilerinin elde
nedenle öğrencilerin somut deneyimlere dayalı kavramlara ettikleri verileri içeren sorularla onların sorgulamalarına
ulaşmaları çok önemlidir. Bu önemden kaynaklı olarak destek olarak gerekli yönlendirmeleri yapmaktadır. Bu
uygulanan öğretim yaklaşımı kavramlar arasındaki ilişkinin sayede öğrencilerin veriler ışığında hipotezler kurmalarına
kurulmasına yardımcı olmaktadır. yönelik çalışmalar yapmaları desteklenmektedir (Türkmen,
2006). Ayrıca bu aşamada öğrencilerin önceki bilgilerinde
Formal öğrenme sürecine devam eden öğrencilerin kendi eksik ya da hatalı öğrenmeleri varsa çocukta bir çelişki
araştırmaları ile bilgiye ulaşıp ulaştıkları bilgileri karşılaştık- (disequilibrium) oluşur, bu aşama Piaget’nin bilişsel öğren-
ları yeni durumlara uyarlayabilmeleri, fen bilimlerine yöne- me kuramında özümseme aşaması olarak adlandırılmakta-
lik sahip oldukları tutum ve motivasyonlarının yüksek dır (Maier ve Marek, 2006).
olması, buradan hareketle başarıya ulaşmak için pasif değil
aktif öğrenme ortamları aracılığıyla sağlanan öğrenme Öğrenme döngüsü yaklaşımının ikinci aşaması olan terim
ortamlarında, çağdaş yaklaşımların uygulanmasına ihtiyaç tanıtım/ kavram geliştirme aşamasında; öğrenciler bir
duyulmaktadır. Bu durum da farklı fen programları ve bireyi önceki aşama olan keşfetme sürecinde edindikleri bilgileri
merkeze alan yaklaşımlarla mümkün olmaktadır. İyi hazırla- birbirleriyle paylaşır, karşılaştırır ve tartışırlar. Böylece
nan fen programlarının farklı uygulamalarla zenginleştiril- ulaştıkları bilgileri derleyip bilgi birikimine dönüştürerek
mesi sonucunda öğrencilerin aktif öğrenmelerine büyük karşılaştıkları problemin ana sebebini, ilk elden ve kendi
katkı sağlayacağı açıktır. Bu amaca yönelik hazırlanabilecek yaşantılarıyla elde etmiş olurlar (Marek, Eubanks ve Galla-
program çalışmalarını içeren araştırmalarda (Altınboz, her, 1990). Bu aşamanın en önemli noktası öğrencilerin
2007; Fisher, 1985; Marek ve Cavallo, 1997), öğrencilerin öğrendiklerini yapılandırmasıdır. Birey, öğrendiği ya da
fen konularını öğrenmede bazı güçlükler yaşadıkları üzerin- ulaştığı kavramları bir önceki deneyimlerine dayalı olarak

69

kontrol etmenizi zorlaştırır ve sürekli olarak ayarlanması diploması almaktadırlar. Bu bölümü tercih edecek öğrenci-
gerekir. ler için lise düzeyinde sahip olacakları dalış deneyimi
hazırbulunuşluklarını arttıracaktır.
BCD (Buoyancy Control Device- Yüzerlik Kontrol Cihazı):
BCD'nizle pratik yapmak çok önemlidir. Havanın serbest Gelişmekte olan ve fırsatlar sunan turistlik amaçlı dalış
bırakılmasına veya eklenmesine nasıl tepki verdiğini tam endüstrisinde istihdam edilebilme şansları da olacaktır.
olarak bilmelisiniz. Dalış ekipmanı üreticiliği, dalış bayiliği, dalış eğitmenliği,
dalgıç eğitim kursları, dalış tatil yerleri, dalış danışmanlığı,
Dalgıçlar kadar dalış için kullanılan ekipmanlar da su altı dalış rehberliği, dalış kulüpleri ve lisanslı dalgıçlık gibi
ekosistemi üzerinde olumsuz etkilere sebep olmaktadır. birçok alanda faaliyet gösteren kişi veya kuruluşlar bu dalış
Dalışlar genellikle dalış botu ile gerçekleştirilmektedir. Bu endüstrisinin içinde yer almaktadır. Ortalama 30 milyon
botların pervaneleri ve çapaları kırılgan resif ekosistemleri insanın her yıl faaliyet gösterdiği bir turistik endüstridir.
üzerinde önemli hasarlar ortaya çıkarmaktadır. Bunun (Graver, 2016).
yanında dalış turizminde sıkça rağbet gören balık besleme
etkinliklerinin balığın davranışını değiştirdiği gözlemleni- Dalış etkinliklerine katılım amaçları arasında ;doğayla iç içe
yor. Beslenmeye alışan deniz canlıları, avlanmayı bırakıp ve olmak, su altını keşfetmek, yaşadığı çevreye yararlı olmak,
böylece kendi avlarını kovalama yeteneklerini kaybedip aç su alanlarına yakın olmak, sürdürülebilirliği göz ardı etme-
kalabiliyorlar. den kısa sürede farklı deneyimler yaşamak gelmektedir
(Sevinç ve Özel, 2018). Su altında gerçekleştirilecek olan
Çevre duyarlılığıyla dalış gerçekleştiren bir dalgıç hem bu faaliyetlerin bütünü öğrencilerin sosyal hayatında spor,
mevcut ekosisteme zarar vermemeli hem de gördüğü deniz ve çevre bilinci üzerine bir fark yaratacaktır. Bu etki
olumsuz durumlar için elinden geleni yapmalıdır. Her zamanla aile, sınıf ve okul düzeyine ulaşacaktır. Lise
dalışta bir parça kirletici atığı, BCD cebine koyup kıyıya düzeyinde oluşturulacak bu farkındalık ile hobi veya
geri getirmek ile başlanabilir. Küçük adımlar bir bütün meslek olarak dalış yapan kişilerin su altındaki davranışları-
oluşturur. Bu bilincin oluşması için deniz ve su altı yaşamına nı olumlu etkileyecektir. Ülkemizdeki deniz kültürüne ve
saygı kültürünün lise düzeyinde öğrenciler ile buluşmasının denizcilik eğitimine katkı sağlayacaktır.
önemli olduğu kri oluşmaktadır.
Sportif dalış seçmeli ders seçeneği olarak sunulmalıdır.
Denizcilik eğitimi veren meslek liselerinde sportif dalışın KAYNAKLAR
seçmeli ders seçeneği ile sunulması bu konuda önemli Brockhattingen KK. (2019). Decompression illness at low depth. Ugeskr
katkı sağlayacaktır. Mevcut dalıcı eğitim sistemi buna izin Laeger, 181(22).
vermektedir. On dört yaşında liseye başlayan öğrenci aynı Cerrano, C., Milanese, M., & Ponti, M. (2017). Diving for science science for diving:
zamanda 1 Yıldız dalıcı eğitimi alabilecek yaşta olmaktadır. volunteer scuba divers support science and conservation in the Mediterranean Sea.
Sağlık problemi olmayan 14 yaşını doldurmuş, toplam 15 Aquatic Conservation: Marine and Freshwater Ecosystems, 27(2), 303-323.
saat teorik eğitim ve 5 adet açık deniz dalışı ve tüm Dimmock, K. (2009). Comfort in adventure: The role of comfort, constraints and
eğitimin sonunda yazılı sınavda başarılı olan dalıcı adayları negotiation in recreational SCUBA diving (Doctoral dissertation, Southern Cross
uluslararası geçerli TSSF (Türkiye Sualtı Sporları Federasyo- University).
nu) CMAS (Dünya Sualtı Aktiviteleri Konfederasyonu- Edney J, Spennemann R. (2015). Can arti cial wrecks reduce diver impacts on
Confederation Mondiale Des Activites Subaquatiques) 1 shipwreck? The management dimension, 10(2),141-157.
Yıldız dalıcı serti kası almaya hak kazanırlar. Bunun deva- Graver, D. (2016). Scuba Diving: Diving into scuba (Fifth Edition). 2-9. Human
mında CMAS 1 Yıldız dalıcı brövesi sahibi olup dalış defte- Kinetics.
rinde 20 kayıtlı dalış yapan 15 yaşını doldurmuş kişiler 2 Gözcelioğlu B. (2017). Mercanlar. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/mercanlar
Yıldız dalıcı brövesine sahip olabilir (TSSF, 2019). Öğrenci- İnce H. K., (2022). Mercanlar 101: Dünyanın Yaşam Kaynağı Mercanlara Dair Her Şey.
ler, lise eğitim hayatı içerisinde 2 Yıldız dalıcı brövesine https://www.oggusto.com/surdurulebilir-yasam/mercanlarin-ozellikleri-ve-ekosistem
ulaşabilir. Uluslararası geçerliliği olan sportif dalışın son deki-yer
limiti olan 30 metreye kadar dünyanın her yerinde dalış Kahraman Ö. G. B. B., Aşiret A. G. G. D., Devrez U. H. N., Özdemir D. D. L., Akdemir
yapabileceği bir serti kaya sahip olabilirler. P. D. N. (2012). Dalış Sporu ve Dalışlarda Yaşanan Sağlık Sorunlarının Önlenmesinde
Hemşirenin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 19(1), 73-81.
Dalış eğitimi almış denizcilik eğitimi veren meslek lisesi Levett DZH, Millar IL. (2008). Bubble trouble: a review of diving physiology and
öğrencilerinin, deniz kültürüne ilgisi artacaktır. Denizcilik disease. Postgrad Med J., 84(997), 571-578.
alanında eğitim veren yükseköğrenim tercihleri yaparken Medio D., Ormond R.F.G., Pearson M. (1997). Effect of brie ngs on rates of damage
farkındalık düzeyleri geliştirecektir. Mesleki ve teknik to corals by scuba divers, Biological Conservation, 79(1), 91-95.
ortaöğretim kurumu mezunlarının ek puanları ile yerleşebi- Sevinç, F. & Özel, Ç. H. (2018). Boş zaman aktivitesi olarak dalış ve yaşam doyumu ile
lecekleri ön lisans programları listesine göre mevcut ilişkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3) , 397-415.
durumda Denizcilik Alanı öğrencileri Su Altı Teknolojisi Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (2019). Donanımlı Dalış Sınav Rehberi, 2-3.
Bölümlerini tercih ettikleri takdirde ek puan almaktadır.
Üniversitelerin Su altı Teknolojisi Programını bitiren öğren- Yarmacı, N., Keleç, Ç. M. ve Ergil, Ö. (2017). Su Altı Dalış Turizminin Mevcut Durumu,
Sorunları ve Geliştirilmesine Yönelik Öneriler: Kaş Örneği. Güncel Turizm
ciler; “Birinci Sınıf Sanayi Dalgıçlığı” (First Class Diver) Araştırmaları Dergisi, 1(1), 66-87.