Page 134 - Şehrimiz İzmir

Yorgancılık

Yorgan, hemen hemen her evde kullanılan bir gereç olduğundan
diğer el işi ürünlerle kıyaslandığında varlığını sürdürme konusun-
da çok daha şanslı sayılabilir. Yorgancılık, günümüzde İzmir ilçe-
lerinden Tire’deki Yorgancılar Sokağı’nda yaşatılmaktadır. Burada
ustalar, geleneksel motifleri rengârenk kumaşlara işleyerek birbi-
rinden eşsiz yorganlar üretmektedir. Eski motiflerin karmaşık oluşu
ve üretiminin zaman alması nedeniyle fabrikasyon üretim ağırlık
kazanmış olsa da el yapımı bu yorganlar hâlâ yoğun ilgi görmek-
tedir. Ayrıca Ödemiş ilçesinde tarihî Arasta Çarşısı’nda geleneksel
yöntemlerle yorgancılık yapılmaktadır.

Saraciye

Deriden yapılmış (kösele) hayvan koşum (kayış takımı) takımla-
rı, bavul, çanta, kemer, cüzdan gibi eşyaların yanında; silah kılıfı,
mermi kılıfı, çanta gibi avcı gereçlerinin yapıldığı sanata saraçlık
denir. Bu işle uğraşanlara da saraç denmektedir.
Saraçlık, Türklerde ata verilen önemden dolayı Türk el sanat-
ları arasında önemli bir yere sahip olmuştur. Saraçlık günümüzde,
İzmir’in Tire ilçesinde hâlâ yaşatılmaktadır. Tireli saraçlar, tarihsel
süreç içerisinde besi hayvanları ve evcil hayvanlar için de üretimler
yapmışlardır. Günümüzde Tire’de az sayıda saraç kalmıştır.

Nalıncılık

Nalın, “Genellikle hamam gibi ıslak tabanlı yerlerde kullanılan,
yüksek ökçeli (topuklu), ağaçtan yapılmış bir tür ayak giysisi.” ola-
rak tanımlanır. İzmir’de yöresel özellikleriyle öne çıkıp üne kavuşan
nalınlar, kadife üzerine sırma işlenerek yapılır. İzmir’de nalıncılığın
ilk olarak Tireli ustalar tarafından yapıldığına inanılmaktadır. Evlerin
banyolarında ve hamamlarda kullanılan, cami ve mescitlerde ab-
dest alırken giyilen nalınlar; daha önceleri genç kızlara düğün he-
diyesi olarak da götürülürdü. İzmir’de çeyiz sandıklarının olmazsa
olmazı, turistlerin hediyelik eşya olarak almayı tercih ettiği nalınlar;
Tire’nin simgelerinden biri olmuştur.

Kabak Kemane

Kabak kemane, Türklerin en eski ve en az değişim gösteren
halk çalgılarından biridir. Yörük Türkmen müziğinin önemli çalgı-
larından biri olan kabak kemane, İzmir’de Tire ilçesinde üretilmek-
tedir. Doğada çeşitli şekillerde bulunan su kabağı, bu çalgının ana
unsurudur. Kabak kemanenin göğsüne tavşan, kuzu ya da oğlak
derisi gerilir. Kabak kemaneye sert bir ağaçtan sap yapılır. Kabak
kemanenin yayları genellikle atkuyruğundan veya fırça yapımında
da kullanılan bir tür misinadan üretilir. Tire’de üretilen kabak kema-
nelerin ayırt edici özelliği, üç telli olmasıdır. Yeni ustaları yetişme-
yen bu zanaat, yok olma tehlikesi altındadır.
132