Page 78 - özbakış subat-2025 - p
P. 78
Hipokrat, ”Binicilik Sanatı”nı iki canlının birlikte evrensel Bu durum, özellikle ergenlik döneminde sosyal
bir egzersizi olarak tanımlamıştır. At binme aktivitesinin tedavi etkileşimlerin ve bireysel kimlik gelişiminin kırılgan olduğu
olarak günümüze kadar etkin bir şekilde kullanılmasında süreçlerde daha belirgin hale gelir. Bu nedenle, akran
Liz Hartel’in katkısı olduğu anlaşılmaktadır. Yine Ün zorbalığı ve davranış bozukluklarının bağımlılıkla olan
(2020), insanların atları evcilleştirmesi, atlarla olan ilk ilişkisi, kapsamlı müdahaleler gerektiren karmaşık bir
karşılaşmasına yönelik alanyazını incelediği araştırmasında, döngü oluşturur.
Kuzey Kazakistan’da M.Ö. 3500’lü yıllarda Bakır Çağı’nda
(M.Ö. 3700-3100) oluşan “Botai” kültüründeki insanlarının Gerçekleştirilen alanyazın taramasında Sözbilir’in 2019
büyük yerleşim birimlerinde atlarla birlikte yaşadıklarının yılında yapmış olduğu çalışmada davranış bozuklukları
ortaya çıktığı tespit etmiştir. Ayrıca araştırmasında; atın bağımlılığı dört temel başlıkta incelenmiştir. Bunlardan
toplumlarda her zaman güvenin ve dostluğun bir simgesi şiddet bağımlılığı ile diğer bağımlılıklar arasında ilişki
olmakla kalmadığını aynı zamanda heybetinden dolayı bulunmaktadır. Nitekim internet bağımlılığı şiddet eğilimini
zenginlik ve asaleti de temsil ettiğini aktarmıştır. arttırabilmektedir. Bununla birlikte içinde bulunduğumuz
çağ şiddet veya ayaklanmalar çağı olarak da anılmıştır. Şirin
Türkiye’de son zamanlarda yeniden gelişme eğilimine (2016), iletişim araçlarının gelişmesiyle birlikte modern
giren atlı terapötik faaliyetlerin çoğunlukla terapötik dünyada herkesin şiddet kültürüyle karşı karşıya kaldığını
binicilik ve hippoterapi ile sınırlı olarak bazı büyük kentler belirtmektedir. Yani artık şiddet küreselleşmiştir. (Şirin,
başta olmak üzere az sayıdaki merkezde yürütüldüğünü 2016, aktaran Sözbilir, 2019).
tespit eden Köseman ve Şeker (2015a, 2015b)’in binicilik
sanatının yaygınlaşması üzerine literatüre anlamlı katkılar Davranış bozuklukları bağımlılığı olan kişilerin sağlıklarını
sundukları görülmüştür. Gerçekleştirdikleri çalışmalara kaybetmek pahasına deneyimledikleri pek çok davranış
göre doğru yöntem, doğru at, doğru ve uzman bir ekip ile vardır. Bu davranışlar yerine araştırma grubundaki
insanların birçok hastalıklarının tedavisi ve problemlerinin öğrencilere daha yapıcı ve olumlu deneyimlerin bir seçenek
giderilmesinin mümkün olabileceğini tespit etmişlerdir. olarak fark ettirilmesi önemli görülmektedir. “Sınıf İçi Akran
Bununla birlikte araştırmacılar bedensel, zihinsel ve ruhsal Zorbalığı Davranışları Gözlem Formu” verilerine göre
hastalıkların tedavisi için tıbbi tedaviye destek veya başlı zorbalık davranışlarına eğilimli olan öğrencilerin arasından
başına alternatif tedavi yöntemi olarak gündemde olan gönüllülük esasına bağlı olarak seçilen örneklem grubunu
uygulamaların daha ayrıntılı şekilde araştırılmasını ve binicilik sanatı ile tanıştırıp atların insan için önemi ve
öğrenilmesini önermişlerdir. Yine anlamlı katkıları olan Ün faydaları noktasında farkındalık kazandırarak öğrencilerin
(2020), hippoterapinin hastalar üzerinde faydalı olduğunun sağlıklı gelişimlerine katkı sunulması amaçlanmıştır.
dünyada yapılan çalışmalarda belirtildiğini, atın sağlık
alanında kullanılması sebebi ile birçok ülkede tıbben
yardımcı tedavi şeklinde kabul edildiğini, bu nedenle
Türkiye’de de son yıllarda kamu kurumları bünyesinde
ve özel hippoterapi merkezlerinin açılması sonucunda
hippoterapi çalışmalarına başlanıldığını ifade etmektedir.
Araştırmamızın diğer bir başlığı olan akran zorbalığı bir
insan veya insan grubu tarafından, kendini savunmada
zorluk yaşayan insan ya da insanlara karşı uygulanan, fiziksel
veya psikolojik sonuçlar doğuran ve süreklilik gösteren
bir şiddet türü olarak tanımlanmıştır (Olweus, 2004,
aktaran Baydar-Hasırcı, 2024). Akran zorbalığı ve davranış Kültürümüzde derin izleri olan binicilik sanatının
bozuklukları arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. öğrencilerin ruh sağlığı açısından değerlendirilmesi ve
Bireyler sosyal çevreleri ve psikolojik durumları açısından etkisinin incelenmesi bu anlamda önemli ve gerekli
önemli bir etkileşim sergilemektedir. Akran zorbalığına görülmüştür. Kuşkusuz zorbalığı önleyici en etkili dil sevgi
maruz kalan bireylerde, düşük özgüven, öfke kontrol dilidir ve bilimsel veriler bize insanlarla kendiliğinden
problemleri ve sosyal izolasyon gibi faktörlerin etkisiyle duygusal bağ kurabilen atları yaşamımızda tutmamız
davranış bozuklukları gelişebilir. Benzer şekilde, zorbalık gerektiğini söylemektedir.
yapan bireylerin empati eksikliği, kendini ifade etme Çocuklarımızın akranları ile sağlıklı ilişkiler
zorlukları ve geçmişte yaşadıkları travmalar nedeniyle geliştirebilmeleri için elzem değerlendirilen becerilerden
davranış bozuklukları gösterme eğiliminde oldukları en çok insanlardaki algılama, konuşma, iletişim ve sosyal
gözlemlenmektedir. Ayrıca, bağımlılık gibi olumsuz baş davranış ile psikomotor problemlerin tedavisi amacıyla
etme mekanizmaları hem mağdur hem de zorba için bir uygulanan atla terapi, insanların birbirleriyle sağlıklı ilişkiler
kaçış yolu olarak ortaya çıkabilir. geliştirebilmeleri için önemli olan algılama, konuşma,
78 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi