Page 73 - izmir meb ozbakıs dergi deprem özel sayısı456
P. 73

Öz Bakış





                                                              terap s   le b rl kte olurken, ardından dans terap s  gelm  t r.
                                                              1970’lere kadar olan süreçte sanat terap s  aynı zamanda heykeltı-
                                                              ra  olan Jung’un ps kanal t k yakla ımının etk s nde kalmı tır. Tak p
                                                              eden yıllarda  se çalı malar g derek profesyonelle meye ba lamı -
                                                              tır.
                                                              Sanat terap s   le her ya tan b reyle çalı ılab l r. Özell kle kend s n
                                                              sözel olarak  fade etmekte güçlük çeken k   ler  ç n bu terap  çok
                                                              değerl d r ve en öneml  özell ğ  b l nç dı ında olanları b l nç düzey -
                                                              ne get reb lme gücüdür. B l nçl  olarak hatırlanamayan anılar,
                                                              bastırılmı  ve rahatsız ed c  güdüler, öfke, korku, kaygı g b  duygular
                                                              sanat etk nl ğ   le b rl kte dı a aktarıldığında k   de rahatlamayı
                                                              sağlar. Bu  ek lde duyguların  fade ed lme  ht yacı kar ılanmı  olur.
                                                              Sanat terap s n n en temel amacı k   n n kend  kend n  yorumlama-
                                                              sını sağlamaktır. Örneğ n k   ye sorulan “yaptığınız res m konu ab l-
                                                              seyd  s ze ne söylerd ?” sorusu  le k   n n kend  sürec   le  lg l  dü ün-
                                                              mes  sağlanır. Benzer  ek lde yapılan grup çalı malarında aynı
                                                              temayı   leyen farklı ürünler n değerlend r lmes   le k   de  çgörü
                                                              gel  t rmek amaçlanır.
                                                              Mevlana’nın dey   yle  “Test�de  ne  varsa  dışarı  o  sızar.” İ te
                                                              sanatla terap   le yapılan, test n n dı ına sızanları gözlemleyerek
                                                               nsan ruhunun sanatsal, estet k ve zar f b r  ek lde  fade ed lmes d r.
                                                              Sanat terap s   le zorlu ya am deney mler nden kalan anılar bell
                                                              sınırların  ç nde güvenl  b r alan yaratılarak yen den yapılandırılır.
                                                              Bu anıların   lenmes nden sanatsal b r ürün ortaya çıkar ve h ssed -
                                                              len duygular somut b r  ek lde  fade ed lm   olur. Terap de yapılan
                                                              uygun ger  b ld r mler  le k   n n benl k değer n  onarmasına,
                                                               çgörü, farkındalık kazanmasına ve  let   m becer ler n  gel  t rmes -
                                                              ne yardımcı olur (Co kun, 2018).
                                                              Günümüzde duyguların dı avurumu sırasında res m, müz k, dans
                                                              ve hareket, drama, b bl yoterap ,    r, edeb yat, heykel vb. b rçok
                                                              sanat yöntem nden yararlanılır. Bunu yaparken de bell  malzemeler
                                                              kullanılır. Bu malzemeler bazen b r kuru boya, b r    r n mısraları, b r
                                                              dans f gürü,  b r k tabın sayfası, bazen de b r müz ğ n melod ler d r.
                                                              Çevrem zde gördüğümüz b rçok nesne sanat malzemes  olarak
                                                              kullanılab l r. Sanat terap s  b r uğra  terap s  olarak dü ünülmeme-
                                                              l d r çünkü uğra  terap s  yapılınca k   y  rahatlatan b r terap d r.Tıp-
                                                              kı uzun zaman önce Osmanlı’da kullanılan müz kle tedav  g b …
                                                              Sanat terap s   se k   n n kend n   fade ederken d l yer ne sanatsal

                                                                                                                                             bazı  mgeler, renkler,  ek ller g b  farklı kanallardan faydalanmasına   sanat malzemeler n  kullanarak  ç nde doğru veya yanlı ın olmadı-
                                                                                                                                             olanak tanır.                                     ğı, kend s n  akı a bıraktığı ve doğaçlamalar e l ğ nde oyun oynadı-
                                                                                                                                                                                               ğı b r süreçt r
                                                                                                                                             Sanatın z h nsel ve duygusal sağlığı  y le t rmede araç olarak
                                                                                                                                             kullanılması son yıllarda daha fazla  lg  görmekted r. Sanat, b reyler-  Günümüzde sanat terap s ; kron k pek çok hastalığın tedav s nde,   te v k etmek amaçlanmı  ve b rçok katılımcı, katılımlarının b r   L pe, A. W., & Ma ns, J. A. (2017). The e  cacy of creat ve arts therap es to
                                                                                                                                             de olumlu gel  meye destek olmak, stres  azaltmak, çatı maları   meslek  gel   m programlarında ve çocuk gel   m nde, ot zml     sonucu olarak toplulukları  le  lg l  gurur ve bağlılık duygusu   enhance emot onal express on, sp r tual ty, and psycholog cal well-be ng of
 Ya amımızın  ç nde bazen olumlu bazen de olumsuz deney mler   bulunmaktadır. Bu yakla ımlar arasında en zar f ve estet k olan h ç           çözmek ya da travmanın etk ler n  ortadan kaldırmak  ç n kullanılan   b reylerde,  TSSB tedav s nde kullanılab lmekted r. Deprem g b    h ssett kler n  b ld rm  t r.              newly d agnosed Stage I and Stage II breast cancer pat ents: A prel m nary
 ya arız. Bununla beraber çoğunlukla bu deney mler  nasıl çözeceğ -   üphes z sanat terap s d r.                                             yakla ımlardan b r s d r. Sanatın, z h nsel ve duygusal sağlık üzer n-  doğal afetler n ardından sanatın  y le t r c  gücü üzer nde yapılan                                        study. The Arts  n Psychotherapy, 54, 41-48.
 m z  b l r z ama b r gün öyle b r olay olur k  hayatımızı kısa ya da   Amer kan Sanat Terap ler  B rl ğ  sanat terap s n ; hastalık, travma,   de olumlu etk ler  olab leceğ  f kr n  destekleyen b rçok ara tırma   ara tırmalarda  se sanatın etk l  ve öneml  olduğuna da r bulgular   Depremler n ve d ğer doğal afetler n ardından sanatın kullanılması,   Stuckey, H. L., & Nobel, J. (2010). The connect on between art, heal ng, and
 uzun sürel  c dd  b r kes nt ye uğratır.  O ana kadar böyle b r   ya amında güçlük çeken k   ler n ya da k   sel gel   m n  artırmak        bulunmaktadır. Ayrıca çalı malar yaratıcı faal yetlerde bulunmanın;   tesp t ed lm  t r.                                         duygusal ve ps koloj k  y le mey  te v k etme aracı olarak umut vaat   publ c  health:  A  rev ew  of  current  l terature.  Amer can  Journal  of  Publ c
 problemle kar ıla madığımız ve nasıl çözümleyeceğ m z  b lmed -   steyen k   ler n, b r profesyonel e l ğ nde sanatı  y le me amacıyla      travmadan kurtulanlarda kaygı, depresyon ve Travma Sonrası Stres                                                                 ed yor. Bu bağlamlarda sanatın  y le mey  sağlayab leceğ  mekan z-  Health, 100(2), 254–263.
 ğ m z  ç n kısa ya da uzun süre ne yapacağımızı b lmez halde dola ı-  kullanmaları  ekl nde tanımlamı tır.                                  Bozukluğu (TSSB) bel rt ler n  azaltmaya yardımcı olab leceğ n    Bu ara tırmalardan b r  Japonya'dak  2011 deprem  ve tsunam n n   maları tam olarak anlamak  ç n daha fazla ara tırmaya  ht yaç
 rız. Bu noktada eğer k   sel kaynaklarımız güçlü  se, a le desteğ  ve                                                                       gözlemlem  t r. TSSB's  olan gaz lerle yapılan b r ara tırma, sanat   ardından yapılmı tır.  Deprem ve sonrasında olu an  tsunam n n   duyulsa da kanıtlar, sanatsal faal yetler n ve terap ler n b reyler n ve   Dr. Dem r, V. (2023) Travmada Sanat Terap s n n Kullanımı eğ t m v deoları
 sosyal destek de varsa kolaylıkla bu durumu atlatab l r z.   Sanat;  nsanın yaratıcı gücünü ortaya çıkarmasını sağlayan, destek-            terap s  programına katılanların, programa katılmayanlara kıyasla   ardından hayatta kalanların travmayla ba a çıkmalarına yardımcı   toplulukların duygularını   lemlemes ne ve travmat k b r olaydan   Dr. Güner O. (2023) Travmada Sanatın Kullanımı Eğ t m notları.
 leyen ve gel   m ne yardımcı olan b r araçtır. K   n n kend  yetenek-                                                                       TSSB bel rt ler nde öneml  oranda azalma ya adığını saptamı tır   olmak  ç n sanat terap s  programları olu turulmu tur. Bu program-  sonra  y le meye ba lamasına yardımcı olma açısından değerl  b r   Co kun,B. (2018). B r b l msel d s pl n olarak sanat terap s . The Journal of
 Ya ama, vücudun bütünlüğüne, sevd kler m ze ve  nanç s stem m -  ler n  ke fetmes n , korku ve kaygısını yenerek özgür olmasını ve                                                            lar, res m ve kolaj yapma g b  çe  tl  sanatsal etk nl kler n yanı sıra        araç olab leceğ n  göster yor.
 ze gelen b r tehd t sonucunda k   lerde c dd  ps koloj k örselenme   pas f durumdan akt f duruma geçmes n  sağlamaktadır. Beyn n            (Mangold, G org  ve Karle, 2017). Benzer  ek lde a le  ç    ddet   hareket ve dansı  çeren grup terap  seanslarını  çer yordu. Katılımcı-                                          Turk sh Fam ly Phys c an 2018;9(3):93-96
 yaratan duruma ps�koloj�k travma den r. Travmalar  k  ana ba lık   akt f duruma geçeb lmes   se sağ ve sol yarım küreler n  b r arada       mağdurları üzer nde yapılan b r ara tırma, sanat terap s n n depres-  lar, bu faal yetlere katıldıkları  ç n rahatlama ve stres atma duygusu   Sonuç olarak sanat; zorlu ya am deney mler n  ger de bırakarak
 altında  ncelen r. Büyük “T” f z ksel tehd t sonucu olu ur, küçük “t”   çalı tırmasıyla olur. Da ley, sözel  ek lde  fadeye göre sanatın,   yon ve kaygı bel rt ler n  azaltmada etk l  olduğunu bulmu tur   h ssett kler n  b ld rm  lerd r. Katılımcıların b rçoğu destekley c  b r   ya ama kaldığı yerden devam edeb lmek  ç n kullanılan kaynaklar-
  se genelde ps koloj k tehd t sonucu olu ur. Bunlar bazen  ç  çe de    nsanın b l nç ve b l nç altı duygu ve dü ünceler n  dı a vurmada,    (Gra nger, 2016).                                 ortamda duygularını  fade edeb ld kler n  ve ba kalarıyla bağlantı             dan b r  olma özell ğ ne sah pt r. Bu kaynağı hem kend m z hem de
 geçeb l r. Büyük “T”ler yan  büyük travmalar genell kle doğal afetler    nsanların duygularını sanat yoluyla  fade etmeler nde, z h nsel ve   Sanat terap s n n etk s  çok güçlü ve estet kt r. En acı veren konuları   kurab ld kler n  bel rtm  lerd r. B r d ğer çalı ma  se Ç n'dek  2008   çocuklarımız  ç n kullanarak, duygularımızı farklı yollarla açığa
 deprem, sel, kasırgalar, yanardağ patlaması g b  felaketlerd r.   duygusal sorunların çözümünde etk l  b r yöntem olab leceğ n              dah  rahatsız etmeden naz kçe ele alır ve bu özell ğ  neden yle her   S chuan deprem nden sonra yapılan, travma ya amı  çocuk ve   çıkararak  y le eb lmek mümkün…
 Travma b r anda ortaya çıktığı  ç n  ok etk s  yaratır,  nsanın kontrol   bel rtm  t r.                                                     b rey kend s n  tek ve b r c k h ssederek kend  k   sel yolculuğuna   ergenlere yardım etmek  ç n açılan sanat terap s  programlarıdır.   KAYNAKÇA:
 duygusu ve güvende olma h ss  kaybolur. Özell kle ya anan                                                                                   çıkar. Sanat terap s  yaratıcı sürece ve sanatsal üret me  y  olu    Res m ve heykel yapma g b  etk nl kler n yer aldığı bu programların
 deprem felaket  sonrası felaketten kurtulan k   ler n, donuk yüz   Tar hte, sanatla tedav n n sak nle t r c  ve yatı tırıcı b r yakla ım  le   hal ne de katkı sağlar ve ortaya çıkan ürünün n tel ğ  öneml    kaygı, depresyon ve  TSSB bel rt ler n  azaltmada etk l  olduğu   Fancourt, D., Ockelford, A., & Bela , A. (2014). The psychoneuro mmunolog -
  fades  ya anan felaket n etk s   le beyn m z n verd ğ  tepk d r.   yapıldığı görülmekted r.Freud, Jung, Rogers g b  ps k yatrlar, sanat    değ ld r. Daha çok yaratıcı sürec n kend s  ve k     ç n anlamı öneml -  görülmü tür. Benzer  ek lde Yen  Zelanda'nın Chr stchurch kent n-  cal e ects of mus c: A systemat c rev ew and a new model. Bra n, Behav or,
                                                                                                                                                                                                                                                                              and Immun ty, 36, 15-26.
 Duygu bedende sıkı ıp kalır. Felaket sonrasında k   lerle, beden ve   terap s n n k   n n kend n  ke fetmes ne ve öz güven n n artmasına    d r. Farklı sanat türler  farklı  y le t r c  güçler  de harekete geç r r.   de, 2010 ve 2011 yıllarında meydana gelen b r d z  depremden
 duygu  le  lg l  çalı malar yapmak çok öneml d r. Bu noktada travma   büyük katkı sağladığı konusunda f k r b rl ğ ne varmı lardır. B r     Sanat,  y le t rme gücünü söz dı ı ve hareket odaklı olmasından alır.   sonra Rez lyans Sanatı (The Art of Res l ence) adlı b r sanat projes    Khoury, B., Sharma, M., Rush, S. E., & Fourn er, C. (2015). M ndfulness-based
 sonrasında beden ve z hn   y le t rmeye yönel k farklı yakla ımlar   terap  yakla ımı olarak sanatın ortaya çıkması 1950’l  yıllarda kum    Böylece beyn n sağlıklı ve üretken tarafını harekete geç r r. K   n n   yapılmı tır. Bu  proje  le b r  topluluk ve dayanıklılık  duygusunu   stress reduct on for healthy  nd v duals: A meta-analys s. Journal of Psycho-
                                                                                                                                                                                                                                                                              somat c Research, 78(6), 519-528.

                                                                                                            73
   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78