Page 72 - izmir meb ozbakıs dergi deprem özel sayısı456

Öz Bakış

terap s le b rl kte olurken, ardından dans terap s gelm t r.
1970’lere kadar olan süreçte sanat terap s aynı zamanda heykeltı-
ra olan Jung’un ps kanal t k yakla ımının etk s nde kalmı tır. Tak p
eden yıllarda se çalı malar g derek profesyonelle meye ba lamı -
tır.
Sanat terap s le her ya tan b reyle çalı ılab l r. Özell kle kend s n
sözel olarak fade etmekte güçlük çeken k ler ç n bu terap çok
değerl d r ve en öneml özell ğ b l nç dı ında olanları b l nç düzey -
ne get reb lme gücüdür. B l nçl olarak hatırlanamayan anılar,
bastırılmı ve rahatsız ed c güdüler, öfke, korku, kaygı g b duygular
sanat etk nl ğ le b rl kte dı a aktarıldığında k de rahatlamayı
sağlar. Bu ek lde duyguların fade ed lme ht yacı kar ılanmı olur.
Sanat terap s n n en temel amacı k n n kend kend n yorumlama-
sını sağlamaktır. Örneğ n k ye sorulan “yaptığınız res m konu ab l-
seyd s ze ne söylerd ?” sorusu le k n n kend sürec le lg l dü ün-
mes sağlanır. Benzer ek lde yapılan grup çalı malarında aynı
temayı leyen farklı ürünler n değerlend r lmes le k de çgörü
gel t rmek amaçlanır.
Mevlana’nın dey yle “Test�de ne varsa dışarı o sızar.” İ te
sanatla terap le yapılan, test n n dı ına sızanları gözlemleyerek
nsan ruhunun sanatsal, estet k ve zar f b r ek lde fade ed lmes d r.
Sanat terap s le zorlu ya am deney mler nden kalan anılar bell
sınırların ç nde güvenl b r alan yaratılarak yen den yapılandırılır.
Bu anıların lenmes nden sanatsal b r ürün ortaya çıkar ve h ssed -
len duygular somut b r ek lde fade ed lm olur. Terap de yapılan
uygun ger b ld r mler le k n n benl k değer n onarmasına,
çgörü, farkındalık kazanmasına ve let m becer ler n gel t rmes -
ne yardımcı olur (Co kun, 2018).
Günümüzde duyguların dı avurumu sırasında res m, müz k, dans
ve hareket, drama, b bl yoterap , r, edeb yat, heykel vb. b rçok
sanat yöntem nden yararlanılır. Bunu yaparken de bell malzemeler
kullanılır. Bu malzemeler bazen b r kuru boya, b r r n mısraları, b r
dans f gürü, b r k tabın sayfası, bazen de b r müz ğ n melod ler d r.
Çevrem zde gördüğümüz b rçok nesne sanat malzemes olarak
Sanatın İy�leşt�r�c� Gücü kullanılab l r. Sanat terap s b r uğra terap s olarak dü ünülmeme-
l d r çünkü uğra terap s yapılınca k y rahatlatan b r terap d r.Tıp-
kı uzun zaman önce Osmanlı’da kullanılan müz kle tedav g b …
Sanat terap s se k n n kend n fade ederken d l yer ne sanatsal
Hülya AKMAN / Ps koloj k Danı man
Narlıdere Merkez Anaokulu bazı mgeler, renkler, ek ller g b farklı kanallardan faydalanmasına sanat malzemeler n kullanarak ç nde doğru veya yanlı ın olmadı-
olanak tanır. ğı, kend s n akı a bıraktığı ve doğaçlamalar e l ğ nde oyun oynadı-
Sanat ruhu günlük yaşamın k�rler�nden arındırır. ğı b r süreçt r
P�casso Sanatın z h nsel ve duygusal sağlığı y le t rmede araç olarak
kullanılması son yıllarda daha fazla lg görmekted r. Sanat, b reyler- Günümüzde sanat terap s ; kron k pek çok hastalığın tedav s nde, te v k etmek amaçlanmı ve b rçok katılımcı, katılımlarının b r
de olumlu gel meye destek olmak, stres azaltmak, çatı maları meslek gel m programlarında ve çocuk gel m nde, ot zml sonucu olarak toplulukları le lg l gurur ve bağlılık duygusu enhance emo
Ya amımızın ç nde bazen olumlu bazen de olumsuz deney mler bulunmaktadır. Bu yakla ımlar arasında en zar f ve estet k olan h ç çözmek ya da travmanın etk ler n ortadan kaldırmak ç n kullanılan b reylerde, TSSB tedav s nde kullanılab lmekted r. Deprem g b h ssett kler n b ld rm t r. newly d agnosed Stage I and
ya arız. Bununla beraber çoğunlukla bu deney mler nasıl çözeceğ - üphes z sanat terap s d r. yakla ımlardan b r s d r. Sanatın, z h nsel ve duygusal sağlık üzer n- doğal afetler n ardından sanatın y le t r c gücü üzer nde yapılan study. The Arts n Psychothe
m z b l r z ama b r gün öyle b r olay olur k hayatımızı kısa ya da Amer kan Sanat Terap ler B rl ğ sanat terap s n ; hastalık, travma, de olumlu etk ler olab leceğ f kr n destekleyen b rçok ara tırma ara tırmalarda se sanatın etk l ve öneml olduğuna da r bulgular Depremler n ve d ğer doğal afetler n ardından sanatın kullanılması,
uzun sürel c dd b r kes nt ye uğratır. O ana kadar böyle b r ya amında güçlük çeken k ler n ya da k sel gel m n artırmak bulunmaktadır. Ayrıca çalı malar yaratıcı faal yetlerde bulunmanın; tesp t ed lm t r. duygusal ve ps koloj k y le mey te v k etme aracı olarak umut vaat publ c
problemle kar ıla madığımız ve nasıl çözümleyeceğ m z b lmed - steyen k ler n, b r profesyonel e l ğ nde sanatı y le me amacıyla travmadan kurtulanlarda kaygı, depresyon ve Travma Sonrası Stres ed yor. Bu bağlamlarda sanatın y le mey sağlayab leceğ mekan z- Health, 1
ğ m z ç n kısa ya da uzun süre ne yapacağımızı b lmez halde dola ı- kullanmaları ekl nde tanımlamı tır. Bozukluğu (TSSB) bel rt ler n azaltmaya yardımcı olab leceğ n Bu ara tırmalardan b r Japonya'dak 2011 deprem ve tsunam n n maları tam olarak anlamak ç n daha fazla ara tırmaya ht yaç
rız. Bu noktada eğer k sel kaynaklarımız güçlü se, a le desteğ ve gözlemlem t r. TSSB's olan gaz lerle yapılan b r ara tırma, sanat ardından yapılmı tır. Deprem ve sonrasında olu an tsunam n n duyulsa da kanıtlar, sanatsal faal yetler n ve terap ler n b reyler n
sosyal destek de varsa kolaylıkla bu durumu atlatab l r z. Sanat; nsanın yaratıcı gücünü ortaya çıkarmasını sağlayan, destek- terap s programına katılanların, programa katılmayanlara kıyasla ardından hayatta kalanların travmayla ba a çıkmalarına yardımcı toplulukların duygularını lemlemes ne ve travmat k b r olaydan Dr. G
leyen ve gel m ne yardımcı olan b r araçtır. K n n kend yetenek- TSSB bel rt ler nde öneml oranda azalma ya adığını saptamı tır olmak ç n sanat terap s programları olu turulmu tur. Bu program- sonra y le meye ba lamasına yardımcı olma açısından değerl b r Co ku
Ya ama, vücudun bütünlüğüne, sevd kler m ze ve nanç s stem m - ler n ke fetmes n , korku ve kaygısını yenerek özgür olmasını ve lar, res m ve kolaj yapma g b çe tl sanatsal etk nl kler n yanı sıra araç olab leceğ n göster yor.
ze gelen b r tehd t sonucunda k lerde c dd ps koloj k örselenme pas f durumdan akt f duruma geçmes n sağlamaktadır. Beyn n (Mangold, G org ve Karle, 2017). Benzer ek lde a le ç ddet hareket ve dansı çeren grup terap seanslarını çer yordu. Katılımcı- Turk sh Fam ly Phys c an 201
yaratan duruma ps�koloj�k travma den r. Travmalar k ana ba lık akt f duruma geçeb lmes se sağ ve sol yarım küreler n b r arada mağdurları üzer nde yapılan b r ara tırma, sanat terap s n n depres- lar, bu faal yetlere katıldıkları ç n rahatlama ve stres atma duygusu Sonuç olarak sanat; zorlu ya am deney mler n ger de bırakarak
altında ncelen r. Büyük “T” f z ksel tehd t sonucu olu ur, küçük “t” çalı tırmasıyla olur. Da ley, sözel ek lde fadeye göre sanatın, yon ve kaygı bel rt ler n azaltmada etk l olduğunu bulmu tur h ssett kler n b ld rm lerd r. Katılımcıların b rçoğu destekley c b r ya ama kaldığı yerden devam edeb lmek ç n kullanılan kaynaklar-
se genelde ps koloj k tehd t sonucu olu ur. Bunlar bazen ç çe de nsanın b l nç ve b l nç altı duygu ve dü ünceler n dı a vurmada, (Gra nger, 2016). ortamda duygularını fade edeb ld kler n ve ba kalarıyla bağlantı dan b r olma özell ğ ne sah pt r. Bu kaynağı hem kend m z hem de
geçeb l r. Büyük “T”ler yan büyük travmalar genell kle doğal afetler nsanların duygularını sanat yoluyla fade etmeler nde, z h nsel ve Sanat terap s n n etk s çok güçlü ve estet kt r. En acı veren konuları kurab ld kler n bel rtm lerd r. B r d ğer çalı ma se Ç n'dek 2008 çocuklarımız ç n kullanarak, duygularımızı farklı yollarla
deprem, sel, kasırgalar, yanardağ patlaması g b felaketlerd r. duygusal sorunların çözümünde etk l b r yöntem olab leceğ n dah rahatsız etmeden naz kçe ele alır ve bu özell ğ neden yle her S chuan deprem nden sonra yapılan, travma ya amı çocuk ve çıkararak y le eb lmek mümkün…
Travma b r anda ortaya çıktığı ç n ok etk s yaratır, nsanın kontrol bel rtm t r. b rey kend s n tek ve b r c k h ssederek kend k sel yolculuğuna ergenlere yardım etmek ç n açılan sanat terap s programlarıdır. KAYNAKÇA:
duygusu ve güvende olma h ss kaybolur. Özell kle ya anan çıkar. Sanat terap s yaratıcı sürece ve sanatsal üret me y olu Res m ve heykel yapma g b etk nl kler n yer aldığı bu programların
deprem felaket sonrası felaketten kurtulan k ler n, donuk yüz Tar hte, sanatla tedav n n sak nle t r c ve yatı tırıcı b r yakla ım le hal ne de katkı sağlar ve ortaya çıkan ürünün n tel ğ öneml kaygı, depresyon ve TSSB bel rt ler n azaltmada etk l olduğu Fancourt, D., Ockelford, A., & Bela , A. (2014). The psychoneuro mmunolog -
fades ya anan felaket n etk s le beyn m z n verd ğ tepk d r. yapıldığı görülmekted r.Freud, Jung, Rogers g b ps k yatrlar, sanat değ ld r. Daha çok yaratıcı sürec n kend s ve k ç n anlamı öneml - görülmü tür. Benzer ek lde Yen Zelanda'nın Chr stchurch kent n- cal e ects of mus c: A systemat c rev ew and a new model. Bra n, B
and Immun ty, 36, 15-26.
Duygu bedende sıkı ıp kalır. Felaket sonrasında k lerle, beden ve terap s n n k n n kend n ke fetmes ne ve öz güven n n artmasına d r. Farklı sanat türler farklı y le t r c güçler de harekete geç r r. de, 2010 ve 2011 yıllarında meydana gelen b r d z depremden
duygu le lg l çalı malar yapmak çok öneml d r. Bu noktada travma büyük katkı sağladığı konusunda f k r b rl ğ ne varmı lardır. B r Sanat, y le t rme gücünü söz dı ı ve hareket odaklı olmasından alır. sonra Rez lyans Sanatı (The Art of Res l ence) adlı b r sanat projes Khoury, B., Sharma, M., Rush, S. E., & Fourn er, C. (2015). M
sonrasında beden ve z hn y le t rmeye yönel k farklı yakla ımlar terap yakla ımı olarak sanatın ortaya çıkması 1950’l yıllarda kum Böylece beyn n sağlıklı ve üretken tarafını harekete geç r r. K n n yapılmı tır. Bu proje le b r topluluk ve dayanıklılık duygusunu stress reduct on for healthy nd v duals: A meta-analys s. Journ
somat c Research, 78(6), 519-528.

72