Page 39 - Dergi Tek Parça

İZMİR İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 5

Eğitim Ailede Başlar

Eğitim ailede başlar. Eğitimde başarıyı etkileyen tek faktör
zekâ değildir. Zekâyı doğru ve etkin bir biçimde kullanma

becerisi çok önemlidir. Araştırmalar çocukların kişilikleri-

nin %65’inin 0-6 yaş aralığında gerçekleştiğini gösteriyor.
Bu araştırma çocuğun kişilik gelişiminde ailenin önemini

vurguluyor. Bu yaş aralığında, okul öncesi dönemde aile-

nin olumlu davranışlar ve tutumlar içerisinde olması sade-

ce çocuğun oklu başarısını değil; hayat boyu mutlu sağlıklı

ve d oyumlu bir kişi olmasını sağlıyor. Peki, iyi çocuk yetiş-
tirmek için anne babaların sahip olması gereken özellikler

nelerdir?

Öncelikle, anne baba çocuklarının konuşmasına izin vermelidir. Psikologlar çocuğun konuşabilmesinin çok

önemli olduğunu vurguluyorlar. Çocuğun içindeki arzuları dürtüleri konuşarak ve engellenmeden söze döke-
bilmesi gerekir. Çocuk burada dürtüyle sözcüğü takas eder. Çocuğun bunu yapabilmesi için anne babanın yu-
muşak ve de şefkatli olması gerekir. Ebeveynlerin çocuk konuşurken beklemesi çok önemlidir. Çocuğun konu-
şurken önemsendiğini, sözünün dinlendiğini ve ortaya önemli bir şey çıkarabildiğini hissetmesi kişiliğinin geli-
şimi açısından çok önemlidir. Çok baskıcı, ‘’ben ne istersem onu yapacaksın’’ anne baba tutumu karşısında

çocuğun konuşması engellenmiş olur. Bu da gelişmesini tamamlayan, yaratıcı, özgürleşmiş, benlik algısı geliş-
miş bir çocuk değil; kim ne derse onu yapan, herkesin arkasından giden bir çocuk yaratılmasına sebep olur.
İkinci özellik ise anne ve babanın çocuk karşısında çokbilmiş tavırlar sergilemekten kaçınması. Aksi takdirde bir
süre sonra bu konuşma ebeveynin nasihat vermesine dönüşür. Çok bilen kişi her zaman için karşısındakini
bastırma eğilimindedir ve bu çokbilmiş tutum karşısında çocuk asla konuşamaya cesaret edemez. Ebeveynin
çocuğun kendini anlatabilmesi için fırsat vermesi gerekir. Bu çok ince bir denge olmakla beraber, çocuk gelişi-
mi açısından bir o kadar da önemlidir.
Anne babanın sahip olması gereken üçüncü özellik ise otoritedir.Çok fazla otoriter ebeveyn çocuğun köşeye
sinmesine sebebiyet verir; çok fazla başıboş bırakıldığında, çok şımartıldığında ya da çok yumuşak davranıldı-
ğında da çocuk yükselir. Tabiri caizse ‘’tepenize çıkar’’.Çocuklara sınır koymak gerekir. Sınırları çizilmemiş, her
istediği yapılmış ve şımartılmış çocuklar ileriki yaşlarda ne sınırlarını tanıyamıyor ne yazık ki. Sonuçta da toplu-

ma uyum sağlayamayan, arzularının, dürtülerinin yerine işini, toplumun istediği normları koyamayan kişilikle-
re dönüşüyor.
İyi ebeveynler bu üç özelliği bir arada tutmalılar. Ancak bu çok ince bir dengedir ve çoğu zaman bunu başar-
mak zordur. Çünkü ebeveynler çocuklarıyla rekabete giriyorlar. Ne yazık ki, onların kendi arzuları ve hayalleri
anne ve baba olmanın önüne geçiyor çoğu zaman. Şöyle bir örnek verelim. Çocuk yazdığı bir şiiri, hikâyeyi, ya
da yaptığı bir resmi anneye getiriyor, çok güzel ve önemli bir iş yapmış olmanın sevinci ve gururuyla. Ancak,
anne ya da baba resme bakıp, ‘’ Bu böyle mi çizilir, ’’ gibi bir geri bildirimle çocuğu eziyor. Anne baba olmak
kolay, ama ne yazık ki anne baba kalmak çok zordur Kendi çatışmalarını, psikolojik sorunlarını fark etmeden,
kendi arzularını ön plana çıkararak çocuğu ezer anne baba. Oysa çocukla ilişki kurmanın birincil yolu kendini

tanımaktır. Anne ve baba çocuktan istediği şeyi çocuk için mi, kendisi için mi istiyor? Öncelikle bunun bilincin-
de olmalı.

36