Page 128 - Şehrimiz İzmir

İZMİR’DE EKONOMİK UNSURLAR

Şehirleşme, sanayinin gelişmesi sonucu insanların bir arada ve kaliteli yaşam sürebilmesi amacıyla ortaya çık-
mış bir kavramdır. İnsanlar daha iyi yaşam koşullarına sahip olabilmek için genellikle şehirlerde yaşamayı tercih
etmiştir. Türkiye’de 1950’li yıllardan itibaren artan sanayi faaliyetleri şehirlerde nüfus yoğunluğunun artmasının ve
şehirleşmenin en önemli nedenlerindendir.

Bir şehrin ekonomik gelişimine ve nüfus artışına neden olan etkenlerin başında şehrin sanayi, ulaşım, ticaret,
tarım, hayvancılık ve ormancılık faaliyetlerinin yanı sıra sahip olduğu yer altı ve yer üstü kaynakları gelmektedir.
Özellikle sanayi bölgeleri, tarım alanları, limanları, ulaşım olanakları, araştırma merkezleri, sağlık ve eğitim kuruluş-
larıyla yoğun iş olanaklarına sahip olan şehirler; daha fazla nüfus barındırmaktadır.
İzmir ekonomisinde sanayi, ticaret, tarım, hayvancılık, balıkçılık, denizcilik, turizm, lojistik ve enerji sektörleri
yatırım açısından öne çıkan sektörlerdir.

Sanayinin İzmir’de gelişimi, 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihlerinde gerçekleştirilen 1. İzmir İktisat Kongresi’ne da-
yanmaktadır. İzmir’de Kongre’nin yapıldığı tarihten itibaren giderek gelişen sanayi; ulaşım koşullarının elverişliliği,
pazara ve işgücüne yakınlık ve altyapıdan faydalanma ihtiyacı nedeniyle önceleri Basmane, Alsancak, Halkapınar
ve Pınarbaşı’nda (Işıkkent) yoğunlaşmıştır. Son yıllarda ise İzmir merkezinin yerleşim ve farklı ekonomik faaliyetler
amacıyla kullanılması, merkezdeki sanayi faaliyetlerinin rahatsız edici boyutlara ulaşması sanayi kuruluşlarının
kent merkezinden uzaklaştırılmasına neden olmuştur. Bu durum İzmir’in tek merkezli yapısından, çok merkezli ya-
pıya geçmesine yol açmıştır. Sanayinin gelişiminin merkezden çevreye doğru yayılması sonucunda kurulan ve Or-
ganize Sanayi Bölgesi (OSB) adı verilen yerlerde çalışanların yaşamını kolaylaştırmak amacıyla konutlar yapılmış,
böylece OSB çevrelerinde de nüfus artışı gözlemlenmiştir. İzmir sanayi kuruluşları bakımından büyümesini kuzey
ve güney yönlerinde sürdürmektedir. Kuzey yönünde Çiğli, Menemen ve Aliağa; güney yönünde ise Gaziemir ve
Torbalı en fazla nüfus barındıran ilçelerdir.

İzmir’de 13 OSB yer almaktadır. Bunlar; İTOB Gaziemir’de bulunan Ege Serbest Bölgesi (ES-
(İzmir Ticaret Odası Borsası) OSB, Aliağa Kimya BAŞ) ile Menemen’de bulunan İzmir Serbest Böl-
İhtisas ve Karma OSB, Bağyurdu OSB, Bergama gesi (İZBAŞ) kentin 2 önemli serbest bölgesidir.
OSB, İzmir Atatürk OSB, Buca Ege Giyim OSB, Özellikle ESBAŞ, ülkemizin en büyük ticaret hac-
İzmir Kemalpaşa OSB, İzmir Pancar OSB, Kı- mine sahip serbest bölgelerinden birisi olup İzmir
nık OSB, Menemen Plastik İhtisas OSB, Ödemiş ekonomisine istihdam bakımından ciddi katkı sağ-
OSB, Tire OSB ve Torbalı OSB’dir. lamaktadır.

Ulaşım, şehirlerde ticari faaliyetlerin gelişmesinde ve nüfus artışında
önemli bir faktördür. Elverişli kara, hava ve deniz ulaşımına sahip olan
kentler zamanla büyük şehirlere dönüşmüştür.
Serbest Bölge niz hem kara hem de hava ulaşımının kolay sağlandığı bir şehirdir. İzmir
İzmir farklı bölgeler arasında geçiş noktası olması dolayısıyla hem de-
Bulunduğu ülkenin siyasi
sınırları içinde yer alan ancak Limanı kruvaziyer ve ihracat limanı olarak kullanılmaktadır. Adnan Men-
dış ticaret, vergi ve gümrük deres Havalimanı’nın da ulusal ve uluslararası bağlantıları vardır. Bu se-
mevzuatı açısından gümrük
beple şehir, yoğun bir yolcu ve yük trafiğine sahiptir. İzmir’de sanayinin
hattı dışında sayılan bölgedir.

126
126