Page 6 - izmir meb ozbakıs dergi deprem özel sayısı456

Öz Bakış

hemen sonra gel meye ba layan, duyguların merkez n n
bulunduğu bölged r. Key f ve korku veren eyler n ayırt ed ld -
ya adım?” sorularına cevap aramaktadır. ğ , hayatta kalab lmek ç n tehl ken n fark ed lmes n sağlayan
B z ruh sağlığı çalı anları ve eğ t mc ler olarak, nsanların ve sosyal hayatın ç ndek karma a le ba a çıkan yerd r.
b reysel farklılıklarını ve her b rey n özel ve b r c k olduğunu
özell kle vurgularız ancak nsanı dü ündüğümüzde b z ayıran
özell klerden daha fazlasının b rle t rd ğ n görürüz. Özell kle
travma kar ısında ver len tepk ler bunun en çarpıcı örneğ d r.
Her nsan ya amını tehd t altında h ssett ğ nde yoğun korku,
kontrol kaybı, çares zl k ve yok olma duygularını ya amaktadır.
Ya adığımız bu duyguları neden ve nasıl ya adığımızı y ne
b l m n bey n üzer nde yaptığı ara tırmalar sayes nde öğren yo-
ruz. Van Der Kolk (2019), travma konusunda uzun yıllar süren
meslek deney mler n “Beden Kayıt Tutar” adlı k tabında gözler
önüne sererek travmayı anlamlandırmak üzer ne oldukça
ayrıntılı b r har ta olu turmu tur. Bu har tayı olu tururken de
beyn m z n levler , travma sırasında beyn m zde olan değ k-
l kler, travmanın beden ve z h n üzer nde yaptığı değ kl kler
vakalar üzer nden örneklend rerek açıklamı tır. Aynı har ta
üzer nden g derek beyn m z n görevler ne kısaca bakab l r z.
Beyn�m�z�n en öneml� görev� zorlu yaşam olaylarında
hayatta kalmamızı sağlamaktır. Bunu;

İy�leşmek

Anlamak �le Başlar…

Ay egül DOĞRU / Rehber Öğretmen
Konak Rehberl k ve Ara tırma Merkez Beden varoluş okyanusunun sah�l�d�r.
Suf� Dey�ş�
yoluyla gerçekle t rmekted r. Bu s stem normal artlar altında
son derece sağlıklı b r ek lde çalı ır ve nasıl çalı tığını fark
Ya am döngüsü ded ğ m z ey, nsanın doğumu le ba layan ve sonrasında ya ama devam etmek zorlayıcı b r ya am deney m etmey z ancak özell kle travma durumlarında bu s stem n
ölümüne kadar g den uzun ve maceralı b r yoldur. Yolda lerler- hal ne gel p k m ler n n kaybolmalarına neden olurken, k m ler ley bozulur ve normal ley n sürdüremed ğ ç n, ps kolo-
ken ya adıklarımız k m zaman b ze her günü d ğer n n aynısı se bu sürec ger de bırakarak güçleneb lmekted r. j k problemler ba göstermeye ba lar.
g b ya ıyormu h ss n verse de yolun ba langıcı ve sonu Günümüzde lerleyen b l m sayes nde bu sürec n nasıl gerçek-
arasında büyük değ mler ya anır. B zden önce var olan, le t ğ , travmanın b z nasıl etk led ğ ve olumsuz etk lerden Bu s stem n ley n anlamak bey n n yapısını öğrenmekten
bebekl kten, çocukluğa, gençl ğe, yet k nl ğe ve n hayet nde nasıl kurtulab leceğ m z b l yoruz. Bugüne kadark meslek geçmekted r. Bey n a ağıdan yukarıya doğru katmanlardan
ya lılığa evr len bu döngü, b zden sonra da var olmaya devam deney m m ve b l m n ı ığında unu rahatlıkla söyleyeb l r m k olu maktadır. Her katmanın kend ne özgü b r çalı ma s stem
edecekt r. ve görev bulunmaktadır. Bu katmanlar sırasıyla:
travmaya uğrayan k ney , neden ya adığını ve gerçekten
Sürdürüleb l r b r ya am se kend ht yaç ve arzularımızın yanı yalnız olmadığını anladığında bu zorlu ya am deney m n daha Sürüngen bey n: Beyn n en alt katmanında bey n sapında
sıra b zden sonrak nes ller n de ht yaçlarını kar ılayab lmek le kolay atlatab lmekted r. İy le meye g den yol se z hn m z n bulunan bölgede yer alan ve en lkel olandır. Doğduğumuz
mümkün olab l r. travma önces , travma esnasında ve sonrasında nasıl çalı tığını zaman akt f hale gelen, yemek, uyku, nefes alma, açlık, ısı,
ve b ze ne olduğunu öğrenmek le ba layan b r süreçt r. sıcaklık, ıslaklık ve acıyı h ssetmem z , dı kılama yapmamızı ve
Değ m ya am döngüsünün en öneml öğes d r. H ç değ me- vücudumuzdak tüm s stemler n uyum ç nde çalı masını
yecek g b h ssed len her ey zamanla değ leb l r. Bu değ m- Z hn m z n Nasıl Çalı tığını Anlamak… sağlar. Herhang b r nedenle uyku veya yeme düzen nde
ler, bazen zaman ç nde yava b r ek lde olurken bazen de B l m nsanları özell kle son on yılda travma ve etk ler le lg l olu an aksaklık k de ruhsal dengen n de bozulmasına neden
beklenmed k b r ek lde meydana geleb l r.
oldukça aydınlatıcı b lg lere ula mı lardır. Yapılan ara tırmalar, olur.
Ya amda an den ortaya çıkan ve k n n hayatını önces ve nsan z hn ve f zyoloj s n n b rb r nden bağımsız olmadığını ve
sonrası ekl nde k ye bölen yegâne olay travmalardır. Bu aralarında güçlü b r bağ olduğunu kanıtlamaktadır. Bununla
durum ya amı tehd t ett ğ ç n herkes n ya amında yoğun b rl kte b l m nsanları beden ve z hn ayrı ayrı ele alıp ncele- Memel beyn : Beyn n tam merkez nde bulunan bu katmanda
korku, çares zl k hatta ölüm korkusuna neden olur. Travma mek yer ne, travma ya ayan k n n “Bana ne oldu?” “Ne l mb k s stem akt f olarak çalı maktadır. Bebeğ n doğumundan

6