Page 101 - Şehrimiz İzmir

TİRE
TİRE

Bazı tarihçilere göre Tire, Ön Asya’nın ilk yerleşik kavmi olan Pelasg-
ların üç kabilesi tarafından kurulmuştur. İlçe isminin de Hint-Avrupa dille-
rinde üç anlamına gelen “three” kelimesine dayandığı savunulmaktadır.
Farklı kaynaklarda ise ilçenin ismi “kale, hisar” anlamına gelen Tyhra,
Thira, Thyroton, Apeteira, Arkadiapolis olarak geçer. Roma Dönemi’nde
Teirra olarak anılmış ve günümüze Tire olarak ulaşmıştır. Bedesten
1935 yılında kurulan Tire Müzesi, ilk basım ve el yazması değerli
eserler barındıran Necip Paşa Kütüphanesi, 15. yüzyılda inşa edilen Yo-

Derekahve ğurtluoğlu Külliyesi (ya da Yavukluoğlu Camisi), yakın zamanda resto-
re edilerek hizmete açılan Tire Bedesteni, Kutuhan, Yalınayak Hamamı
gibi tarihî yapılar Tire’nin köklü geçmişinin tanıklarıdır. Ulu Cami, Yahşi
Bey Mevlevihanesi, Balım Sultan Türbesi, Ali Baba Tekkesi, Mehmet
Necip Paşa Kütüphanesi
Bey Camisi gibi eserler eşsiz taş ve tuğla işçilikleri ile göz alır. İlçe; tarihî
camileri, hanları, çeşmeleri, medreseleri, tekkeleri, bedestenleri, türbe-
leri, çarşıları ve hamamları ile mimarlık tarihi açısından bir açık hava
müzesi gibidir.

Derekahve, Toptepe ve Kaplan gibi mesire alanları; yemyeşil bir
doğa, su ve kuş sesleri eşliğinde ziyaretçilerini ağırlar. Derekahve’de
Molla Arap Medresesi
Ayazma adlı yapının alt katı kilise, üst katı ise cami olarak (Şems Mes- Yoğurtluoğlu Külliyesi
cidi) kullanılmıştır. Salı günleri kurulan ve Türkiye’nin en büyük açık
pazarlarından biri olma özelliği taşıyan Tire Pazarı’nda taptaze organik
ürünler ve birbirinden güzel el işlemeleri satılır.

Baharın gelişinin bayram olarak kutlandığı Sultan Nevruz, Tire’nin en
eski ve köklü geleneklerindendir. “Çal Dede Mahyası” etkinlikleri ile Kah-
rat, Kırtepe ve Işıklı mahallelerinde bereket duası törenleri yapılır.
Şems Mescidi ve Ayazma
Urgancılık, semercilik, keçecilik, yorgancılık, hasırcılık, nalıncılık,
saraçlık, beledi dokumacılığı, oyacılık, körüklü çizme ve kabak kema-
Tire Pazarı ne ustalığı gibi unutulmaya yüz tutmuş zanaatlar; ilçede yaşatılmaya
çalışılmaktadır. Yalnızca Tire’de oynanan karambol oyunu, ilçedeki çok
kültürlülüğün kanıtıdır. Tarihi İspanya’ya kadar giden bu oyunu, Tire’ye
İspanya’dan getirilen Musevilerin taşıdığı bilinmektedir.
Tire’nin “Tire köfte” adıyla anılan şiş köftesi, keşkeği, ot yemekleri,
karadutlu kar şerbeti, heybeli çorba ve Mustafa çorbası gibi lezzetleri
meşhurdur.

99
99