Page 71 - Şehrimiz İzmir

İzmir, 1426’da Aydın Sancağı’na bağlı bir kaza merkezi olarak yeniden Osmanlı yönetimine katılmıştır. Sonra-
sında 1530’larda kurulan ve merkezi İzmir olmayan Sığla Sancağı’na bağlanmıştır. 16. yüzyıldan itibaren şehrin en
büyük idari temsilcisinin “kadı” olduğu görülmektedir (Merkez tarafından atanan kadılar, bulundukları kazanın en
önemli hukuki ve idari yetkilisi konumundaydı.). 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı Anadolu’da güç kazanan
yerel toprak beylerinin (ayan-voyvoda) hâkimiyeti İzmir’e de etki etmiştir. 19. yüzyılın başlarında Kâtipoğlu Hacı
Mehmed Ağa, İzmir’de çok büyük güç kazanmış ve şehre 10-15 yıl kadar hükmetmiştir.

İzmir’deki karışık idari durum Padişah II. Mahmut döneminde büyük bir değişikliğe uğramış ve İzmir’in de dâhil
olduğu “Aydın Eyaleti”nin oluşum süreci başlamıştır. Padişah Abdülmecid’in 1850 tarihli buyruğu ile İzmir, Aydın
Eyaleti’nin merkezi olmuş ve Damat Halil Rifat Paşa, valiliğe tayin edilmiştir (Eyalet merkezinin İzmir olması sebe-
biyle 1850-1867 yılları arasında bazen “İzmir Eyaleti” diye de anılmıştır.).
1867 yılındaki “Vilayetler İdaresi Kanunu” ile Osmanlı Devleti’nde eyaletler vilayete dönüşmüş, Aydın Eyaleti’nin
adı “Aydın Vilayeti” olmuştur. Bu vilayet idari açıdan İzmir, Aydın, Manisa (Saruhan), Muğla (Menteşe) ve Denizli
olmak üzere beş sancağa ayrılmıştır. İzmir’in merkez sancak olduğu Aydın Vilayeti’nin alanı 1900’lerin başında
2
53.757 km yi buluyordu. Nüfusu ise 1.666.568 idi.

69
69