Page 86 - özbakış ekım-2024 -

üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. dir. Tıbbi, adli ve psikolojik açıdan değerlendirilen çocuk-
Çocuk İhmal ve İstismarını Bildirim Yükümlülüğü la ilgili tüm veriler raporlaştırılarak görüntü ve ses kaydı
ile Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletilmektedir (Ulukol vd.,
TCK çocuğa yönelik işlenen suçların bildirimi konusun-
2013).
da herkesi yükümlü kılmaktadır. Bu kapsamda TCK’da Çocuk İzlem Merkezlerinin (ÇİM) amaçları aşağıdaki
suçu bildirmeyen kişilere yönelik uygulanacak cezai yap- şekilde sıralanabilir:
tırımlar 278. ve 279. kanun maddeleri ile belirlenmiştir. • Cinsel istismara uğrayan çocukla ilgili sürecin yöne-
*Bildirim için şüphe yeterlidir. Kanıt bulmak gerekmez. timinde sağlık, eğitim, adalet kurumları ve kolluk kuvvet-
Bildirim suçlama değildir, bir durumun değerlendirilmesi leri ile iş birliğinin sağlanması,
ve soruşturulmasının ilk adımıdır. Herhangi bir okul çalı- • Çocuğun yaşadığı travmanın etkilerini azaltılması,
şanı, istismar şüphesini okuldaki yetkili bir kişiyle paylaşır • Korunma gerektiren durumlarda çocuğun geçici
paylaşmaz, yetkili kişi, olayla ilgili gerekli işlemleri başlat- barınma, beslenme, güvenlik, giyim ve sağlık ihtiyaçlarını
ma yükümlülüğüne sahiptir. karşılayacak uygun bir ortamın sağlanması,
Suçu Bildirim Yükümlülüğü-TCK Madde 278 • Aile ile görüşmeler yaparak ailenin ilk danışmanlık
1. İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildir- ihtiyaçlarının karşılanmasıdır.
meyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2. İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticele-
rin sınırlandırılması halen mümkün bulunan bir suçu yet-
kili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne
göre cezalandırılır.
3. Mağdurun on beş yaşını bitirmemiş bir çocuk, be-
densel veya ruhsal bakımdan engelli olan ya da hamileliği
nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan
kimse olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek
ceza, yarı oranında artırılır.
4. Tanıklıktan çekinebilecek olan kişiler bakımından
cezaya hükmolunmaz. Ancak, suçu önleme yükümlülü-
ğünün varlığı dolayısıyla ceza sorumluluğuna ilişkin hü-
kümler saklıdır. Çocuk Koruma Merkezleri
Kamu Görevlisinin Suçu Çocuk Koruma Merkezleri (ÇKM), Çocuk İzlem Merkez-
Bildirmemesi-TCK Madde 279 leri’nden farklı olarak sadece cinsel istismara maruz kalan
1. Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerek- çocuklarla değil, istismarın diğer türlerine de maruz kal-
tiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğ- mış olan çocuklarla ilgili gerekli inceleme ve raporlamayı
renip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal yapan hastanelere bağlı birimlerdir (Hümanistik Büro,
eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, 2016). Kurumun temel hedefi; ihmal ve/veya istismara
altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. maruz kalan çocukların değerlendirilmesi, tedavi gereksi-

ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARINA İLİŞKİN nimleri için uygun birimlere yönlendirilmesi ve takipleri-
GÖREVLİ KURUM VE KURULUŞLAR nin yapılmasını sağlamaktır.
Türkiye’de, çocuk ihmal ve istismarıyla ilgili çeşitli yasal Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri ile
düzenlemeler doğrultusunda görev alan kurum ve kuru- Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezleri
luşlar aşağıda listelenmiştir: Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi suça yönel-
Çocuk İzlem Merkezi miş çocukların; Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi
Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM), her ilde Sağlık Bakan- ise fiziksel, duygusal ve/veya cinsel istismara maruz kalan
lığı’na bağlı hastane veya kurumların bünyesinde cinsel çocukların rehabilitasyon sürecinin tamamlanmasına ka-
istismar mağduru çocukların ifadelerinin alınması ve tüm dar geçici süre ile bakım ve korunmalarının sağlandığı, bu
soruşturma işlemlerinin bir merkezde yapılması için ku- süre içinde de aile, sosyal çevre ve toplumla olan ilişkileri-
rulmuştur. Cinsel istismar şüphesi olan ya da istismara nin düzenlenmesi için çalışmaların yürütüldüğü, 7-18 yaş
maruz kalmış çocukla ilgili kolluk birimlerine bildirim- arasındaki kız ve erkek çocuklara ayrı ayrı yapılandırılmış
de bulunulmasının ardından çocuk, savcının talimatı ile olan yatılı sosyal hizmet kuruluşudur (Koruma Bakım ve
ÇİM’e getirilmektedir. Konu ile ilgili profesyonel meslek Rehabilitasyon Merkezleri ile Bakım ve Sosyal Rehabili-
elemanı tarafından çocuktan istismar ile ilgili bilgi alın- tasyon Merkezleri Yönetmeliği, 2009).
makta, çocuğa süreç ve merkez ile ilgili bilgi verilmekte-

86 Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi