Page 48 - 81 Çalıkuşu İzmir

CENGİZ AYTMATOV’UN

GENİŞ BOZKIRIN

HÜZÜNLÜ İNSANLARI

Günlük hayatın koşuşturması arasında sıradan ve gibi sahipsiz kalmışlardır. İşte o taşlar ikisinin anıtı
bir o kadar da içten insanların hikâyelerini barın- olmuştur.
dırır Cengiz Aytmatov’un kitapları. Elleri, bedenleri
ve kalpleri yorgun, fakat gelecekten birçok beklen- “Sürü sürü insanın savaşa gittiği yerlerde insana
tisi, umudu olan insanlardır bunlar. Kimisi sevgiyi keder veren izler kalmıştı.” Toprak Ana kitabındaki
bekler, kimisi gizli sırların ortaya çıkmasını, kimisi bu bölüm ne kadar da etkileyicidir. Cengiz Aytma-
ise sevdiklerinin savaştan dönmesini bekler… Bu tov’un kitaplarında olaylar genellikle geniş bir za-
kahramanlar her zaman yılmadan uzun bir bekle- man çerçevesinde ele alınır, çoğunlukla gidenlerin
yiş içindedirler. arkasında kalanların hikâyesini görürüz. Bu git-
meler her zaman savaş nedenli olmayabilir, tıpkı
Belki de bu yüzden özlem vardır kitaplarında Cen- Selvi Boylum Al Yazmalım ’da olduğu gibi… Ha-
giz Aytmatov’un. Her bir sayfası, satırı, kelimesi bu yatlarında, yeri doldurulamayacak boşluklara sa-
özlemle doludur ve sizin yüreğinize yerleştirir bu hip olan bu insanlar hep kederlidir. Yaşı kaç olur-
duyguyu. Sanki siz oğlunuzu savaşta kaybetmiş, sa olsun Cengiz Aytmatov karakterlerinin olgun,
tıpkı “Oğulla Görüşme ”deki Çordon gibi ömrü- ayakları yere basan bir havası vardır. Danyar, bu
nüzün son demlerinde atınıza atlayarak tek ama duruma çok güzel bir örnektir. Hangimiz toprağı,
imkânsız bir ihtimal karşısında sürmüşsünüzdür doğayı, sevgiliyi Danyar gibi görüyor? Hangimiz
atınızı Kırgızistan’ın uçsuz bucaksız bozkırında. onlara türküler yaktık? “Toprağı, Danyar’ın göz-
Sanki siz, hayallerde bir geleceğiniz olan kocanızı leriyle görmek gerektiğini söylüyordum kendime.
yine aynı savaşta kaybetmiş ve sonra da kendiniz Danyar’ın türkülerini renklerle anlatacaktım; be-
kaybolmuşsunuzdur bu acının ardında. Aliman ve nim de dağlarım, bozkırlarım, insanlarım, otlarım,
Kasım’ın yarım bile kalmamış o evleri, o kadar gü- bulutlarım, ırmaklarım olacaktı.” diyerek belirtmiş
zel bir semboldür ki onların hayallerindeki gelecek- Cengiz Aytmatov bunu “Cemile” kitabında. Orta
leri için… “Tıpkı bir anıt gibi…” diyerek özetlemiştir Asya’nın bozkırlarında gezer, yaşar ve tarlayı ekip
Tolganay “Toprak Ana ”da bunu. Yarından ve onun biçersiniz bu hikâyelerde. Karısıyla ayrıldığı ha-
getireceklerinden habersiz gencecik iki gencin ha- berini kızına vermeye çalışan şehirli İsabekov’un
yatı öylece bir anda sonlanmak zorunda kalmıştır. içinde bulunduğu “Kızıl Elma” öyküsünde bile bir
Bütün bu hayaller tıpkı o evin temelindeki taşlar anda kendinizi pancar toplarken, elma ağaçlarının