Page 30 - İzmir Çocuk
P. 30
OCAK KIVILCIMLATICILARDAN MISINIZ,
KAPI GICIRDATICILARDAN MISINIZ?
Başlığımızı okurken şöyle bir duraksadıysan ya da hareri
birbirine karıştırarak sözcükleri yanlış telaffuz ettiysen hiç merak
etme, bunda bir tuhaık yok. Biz, bu başlığı tam da bu amaçla
belirledik. Çünkü biz ne ocak kıvılcımlatıcılardanız ne kapı
gıcırdatıcılardanız. Olsa olsa biz tekerleme söyleticilerdeniz.
Tekerlemeler, benzer ses, hece ve kelimelerin tekrarıyla oluşan
ve kulağa hoş gelen sözlerdir. Birçok çeşidi olan tekerlemelerin
beraber ele alacağımız türü ise “söylemesi zor tekerlemeler”.
Yazının başlığında da görebileceğin gibi söylenmesi zor
tekerlemeler; yan yana geldiğinde telaffuz zorluğu yaratan
seslerle oluşturulan ve ses tekrarlarına dayalı tekerlemelerdir. Bu
telaffuz zorluğu farklı amaçlarla yaratılır.
Şu yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak, sarımsaklamasak
da mı saklasak?
Bu ve benzeri tekerlemeleri söylemeye çalışırken dil, dudak,
yanak gibi konuşmaya yardımcı olan yapılarımız günlük
konuşmalarımızda kullandığımızdan daha etkin biçimde çalışır.
Bu yüzden de bu tekerlemeler güzel konuşma eğitimlerinde de
kullanılır.
Şemsi Paşa Pasajında sesi büzüşesiceler.
Örneğin bu tekerlemede, tekrar eden “ş”, “s” seslerinin hem
birbirleriyle hem de “j”, “z” ve “c” sesleriyle bir arada kullanımı
bir telaffuz zorluğu yaratır. İlk seferde doğru söyleyemesen
de yapacağın denemeler, alıştırma görevi görecek ve güzel
konuşma eğitimine katkıda bulunacaktır.
Söylenişi zor tekerlemelerde seslerin tekrarı ve söyleniş zorluğu
yaratan harerin bir arada kullanımı, tekerlemenin anlamından
daha önemlidir. Bu sebeple, bu tekerlemelerin anlamlarına
odaklandığında bazı tuhaıklar yakalaman doğaldır.
30