İl Milli Eğitim Müdürlüğü 15 Temmuz Şehitleri Salonu’nda düzenlenen etkinliğin yeni buluşmasında Atatürk Lisesi ve Şehit Erol Olçok Anadolu İmam hatip Lisesi öğrencileri Dr. Gözde Durmuş ile bir araya geldi.

Beni en çok mutlu eden öğrencilerle birlikte olmaktır

Etkinliğin açılış konuşmasını yapan İzmir İl Milli Eğitim Müdürü Ömer Yahşi “Eğitimin en güzel programlarından bir tanesi ile baş başayız. Bizler eğitimin her boyutu ile yakından ilgileniyoruz. Beni en çok mutlu eden öğrencilerle birlikte olmaktır. Sizlerin gözlerinin içine bakarak, sizlerin yakınında olarak sınıflardaki o güzel atmosferi yakalayabilmektir.” dedi. Alanında söz sahibi olan, tecrübeli, ülkemizde ve dünyada ses getiren başarılara imza atmış bilim insanları ile İzmir’in çeşitli liselerindeki öğrencileri bir araya getirmenin mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Yahşi “İstiyoruz ki İzmir’in kıymetli güzide öğrencileri olarak sizlerin ufku açılsın. Bu insanların nasıl başardığını kendilerinden dinleyin, sizlere örnek olsunlar.” dedi.

Bizim en kıymetli varlıklarımız sizlersiniz

Gençlerin donanımlı, dünyadaki gençler ile yarışabilecek yeterlilikteki olmasını vurgulayan İl Milli Eğitim Müdürü Ömer Yahşi, tecrübeleri ile gençlere örnek olabilecek değerli insanların, öğrenciler ile bir araya gelmesinin önemine dikkat çekti. Yahşi “Sizlere çok güveniyoruz. Bizim en kıymetli varlıklarımız sizlersiniz. Bu cümleleri sadece moral motivasyon anlamında söylemiyorum. Bu ülkeyi daha iyi yerlere taşıyacağınıza inanıyoruz. Biz, sizlerin ufkunu açmaya yardımcı olacağız, sizler de bu ülkeyi gelecekte çok daha güzel yerlere taşıyacaksınız. Buna inancımız tamdır. Allah zihninizi, yüreğinizi, gönlünüzü, geleceğinizi hep aydınlık eylesin, güzel bir duruşla bu ülkenin şarkısını söylemeyi her daim bizlere nasip eylesin.” dedi.

Hayallerinizin Peşinden Gidin

İzmir’de büyüyen Buca Anadolu Lisesinden mezun olduktan sonra ODTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümüne oradan da Amerika’ya giden Durmuş, “Bugün burada olmamı, bana vizyon katan anneme ve beni büyüten babaanneme borçluyum.” diyerek sözlerine başladı.

Eskiden beri biyolojiye merakı olduğunu ifade eden Durmuş,  ilkokul 3. sınıftayken antibiyotik direncine bağlı enfeksiyonel bir hastalık geçirip 2 yıl boyunca hastaneye çok fazla gidip gelmek zorunda kaldığı için daha o yaşlarda sağlık sistemindeki sorunları görüp bu alanda çalışmaya karar verdiğini belirtti. Genetik konusunda uzmanlaşmak istediğini söylediğinde herkesin Türkiye’de iş bulamazsın, o alanda çalışamazsın dediğini fakat kendisinin kararlı olduğunu ve bilimle uğraşmak istediğini söyleyen Durmuş, “Hayallerimin peşinden gittim. Hayatınızda, üniversite yıllarında akıl hocalarınızın olması sizlere kariyer yolunda büyük kolaylık sağlar.” diyerek gençlere öğretmenleriyle sürekli konuşup hayallerini anlatarak ve hayallerinin peşinden giderek bunu gerçekleştirebilecekleri tavsiyesinde bulundu. 

Yapamazsın Diyen İnsanları Duymayın

“Günümüzde öğrencilerin imkânları çok daha iyi, bilgiye erişim fırsatı daha fazla, bunları değerlendirin. Ben ilk kez üniversitedeyken laboratuvar ortamına girmiştim. Kendimi denemek için, gerçekten bu hayatı isteyip istemediğimi görmek için 2. sınıftayken doku laboratuvarında bir proje üzerinde çalışmaya başladım. Orada fark ettim ki keşfetmeyi ve araştırmayı çok seviyorum. 3. sınıfta da Harvard Üniversitesinde staj yapma imkânı buldum.  Biyoloji, tıp ve mühendisliği birleştirerek orada yeni araştırmalar yapmaya karar verdim. Sonrasında Fulbright Bursu’nu kazandım. O zamana kadar ailemden hiç kimse yurtdışına gitmemişti. Çevremdeki insanlar yapamazsın, zorlanırsın dedikçe ben yapabileceğimi göstermek istedim ve yoluma devam ettim.  Böylece Stanford Üniversitesinde Biyomedikal Mühendisliği Bölümünde doktora kazandım.” diyen Dr. Durmuş,  gençlere “Sizlere yapamazsın diyen insanları duymayın.” önerisinde bulundu.

2015 yılında MIT Technology Review Technology Dergisi’nin seçtiği “ 35 Yaş Altı Yenilikçiler Listesi”ne tıp ve biyolojide çığır açan liderlerden birisi olarak seçilerek kanserin erken teşhisi için ucuz, hızlı, cep telefonuyla uyumlu bir test geliştiren Dr. Durmuş, “O yıl ben de dâhil olmak üzere ülkemizden 3 Türk kadın araştırmacı o listeye seçilmişti. Bu ülkemiz adına da çok gurur verici oldu. Eminim ki ilerde sizlerden de bu listeye girecek isimler çıkacaktır.” diyerek gençlerin kendilerine inanmaları gerektiğini ifade etti.

Uçan Kurbağa Deneyinden Yola Çıktık

Teknolojinin çok ilerlemesine rağmen sağlık sistemine entegre edilemediğini düşünerek yola çıkan Dr. Durmuş, “İnanıyorum ki bu teknolojiyi sağlık alanında kullanabilirsek hastalıkları henüz olmadan önleyebilir veya çok erken dönemde teşhis koyup tedavisine başlayabiliriz.” diyerek bunun çocukluk hayali olduğunun altını çizdi.

“Yapılan deneyde, çok güçlü bir manyetik alanın bulunduğu bir odada kurbağa, yerçekimine karşı havada durabiliyor. Kurbağanın yerçekimsiz ortamda havada asılı kalmasından esinlenerek yola çıktım. Küçük mıknatıslar ve cebimizde taşıyabileceğimiz kadar küçük bir aletle kanı kırmızı ve beyaz hücrelerine ayrıştırıp uçurduk. Böylece her hücrenin yapısını da görmüş olduk. Çok küçük bir kan örneği koyduğumuz aletle kanserli hücre olup olmadığını rahatlıkla görebildik, çünkü kanserli hücreler, sağlıklı hücrelerden daha az yoğunluğa sahiptir ve daha hafiftir, bu nedenle daha yükseğe çıktılar. Kanserli hücreleri bugünkü teknolojiyle kandan yakalamak samanlıkta iğne aramaya benziyordu ancak geliştirdiğimiz bu sistemle hücreleri yerçekimine karşı uçurarak çok kolay bir şekilde vücutta kanser olup olmadığını tespit edebiliyoruz. İnsan vücudunda çok fazla bilgi var, hepimizin kanında, biyolojik moleküllerinde ve hücrelerinde hastalıkları önceden tespit edebileceğimiz bilgiler mevcut. Bunu hassas bir sistemle ölçebileceğimiz ucuz ve herkesin rahatlıkla kullanabileceği teknolojiler üretirsek hastalıkları erken dönemde tespit edebiliriz. Bunun için tıp, biyoloji ve mühendisliği bir araya getirdik. Maliyeti düşük, kullanımı kolay olan teknolojiler geliştirmek için uğraştık. Beraber çalıştığım doktorları, çalışmama ikna etmek iki yılımı aldı ancak şu anda herkes bunu kabul etti. Bu kadar basit bir yöntemle bu kadar kolay bir tekniğin doğru çalışabileceğini kimse tahmin etmemişti.” diyerek gençlere gerçekten işe yarayacağını düşündükleri bir fikirleri varsa onun peşinden koşmaları gerektiğini ifade etti.